TOKO FAHAROA

Ny fiombonamben’ny olombelona

1877.Ny fiantsoana ny olombelona rehetra dia ny hampiseho ny endrik’ Andriamanitra sy ny ho voaova amin’ny endriky ny Zanaka Lahitokan’ny Ray. Maneho ny endrik’olona manokana io fiantsoana io, satria ny tsirairay no antsoina hiditra ao amin’ny hasambaran’Andriamanitra ; mahakasika koa ny fitambaran’ny fiombonamben’ny olombelona izany.

ANDALANA 1

Ny olona sy ny fiaraha-monina

I. Ny toetra maha-fiombonana ny fiantsoana ny olombelona 

1879. Mila ny fiainam-piaraha-monina ny olombelona. Tsy noforonina ho an’ny olombelona toy ny hoe zavatra nampiana ny fiainam-piaraha-monina, fa zavatra takìn’ny toetrany voa-Janahary. Ny fifampizaràna amin’ny hafa, ny fifanampiana amin’ny asa, ary ny fifanakalozan-kevitra amin’ny havana aman-tsakaizany, no ampivelaran’ny olombelona ny talentany ; amin’izany izy no mamaly ny fiantsoana azy[2].

1881.Ny fikambanana tsirairay no mamaritra ny momba azy amin’ny alalan’ny zava-kendreny, ary manaiky araka izany izay fitsipika manokana misy, nefa “ny olombelona” no, sady tsy maintsy, ho foto-piandohana sy antom-panaovana ary tanjom-piafaran’ny rafitra rehetra ajoro momba ny fiaraha-monina”[4].

1882.Misy ireo endri-piaraha-monina sasantsasany, toy ny fianakaviana sy ny mpiray tanàna, no mifanandrify kokoa avy hatrany amin’ny toetra voa-Janahary maha-olombelona. Mila azy ireny tokoa ny fiaraha-monina. Mba hanampiana ny fandraisan’ny maro an’isa anjara amin’ny fiainam-piaraha-monina, dia ilaina ny mampirisika ny olona hanorina fikambanana sy rafitra nofidìna ajoro “amin’ny zava-kendrena ara-piharian-karena, ara-kolontsaina, ara-tsôsialy, ara-panatanjahan-tena, ara-pialam-boly, arak’asa, ara-pôlitika, sady ao anatin’ny firenena no eo amin’ny sehatra eran-tany”[5]. Izany “fampifandraisana eo amin’ny fiaraha-monina ny tsirairay sy ny fikambanana isan-tokony” izany, dia mampiseho ihany koa ny fironana voa-Janahary izay manosika ny olombelona hitambatra ho fikambanana, mba hahatratrarana ireo zava-kendrena izay ambony lavitra noho ny herim-pahaizan’ny olona tsirairay. Izany no mampitombo ny hatsaran-toetran’ny olona, singanina manokana, ny toe-tsaina manombo-javatra sy mandray andraikitra. Izany no manampy amin’ny fiarovana ny zony[6]. 

1884.Tsy sitrak’Andriamanitra ny mitazona ho Azy irery ny fampiasana ny fahefana rehetra. Nomeny ny voary tsirairay ireo anjara raharaha izay mety ho vitany araka ny herim-pahaizana amam-pahazoany manao avy amin’ny toetrany manokana nahariana azy. Tsara alain-tahaka eo amin’ny fiainam-piaraha-monina io fomba fitondrana io. Ny fomba fihetsik’Andriamanitra amin’ny fitondrany an’izao tontolo izao, izay mampiseho fanajana lehibe tokoa ny fahafahan’ny olombelona, no tokony harahin’ny fahendren’ireo izay mitondra fikambanan’olona. Tokony hitondra tena sahaza ny maha-mpandraharahan’ny fitahian’Andriamanitra izy ireo.

1885.Ny fitsipika fototry ny fifamenoana amam-pifanampiana dia manohitra ny endrika rehetra fitantanana ny vokatra sy ny harena manontolo ao amin’ny kitapo tokan’ny fanjakana. Izy no manoritra ny fetra azon’ny Fanjakana irotsahana. Ny kendreny dia ny handrindra ny fifandraisana eo amin’ny tsirairay sy ny fikambanana misy. Ny ezahiny dia ny hiorenan’ny fandaminana tena izy iraisam-pirenena.

II. Ny fibebahana sy ny fiaraha-monina 

Ny fiainam-piaraha-monina dia tokony hoheverina alohan’ny zavatra rehetra ho zava-misy momba ny ara-panahy. Satria, io fiainana io dia fifanakalozam-pahalalana ao anatin’ny fahazavam-pahamarinana, fampiasan-jo sy fanatanterahana adidy, fifaninanana mitady ny tsara ara-môraly, fiombonam-pahafinaretana mendrika, manoloana ny tsara, amin’ny fomba rehetra fanehoana izany ara-dalàna, fahavononana tsy tapaka hampita amin’ny hafa ny tsara indrindra ao amin’ny tena ary faniriam-piombonana amin’ny fampitomboan-karena ara-panahy maharitra. Toy ireo rehetra ireo no soatoavina tokony hanentana sy hitari-dalana ny asa ara-kolontsaina, ny fiainana ara-piharian-karena, ny fandaminana ara-tsôsialy, ny fikambanana sy ny lasi-pitondrana ara-pôlitika, ny didy aman-dalàna ary ny fanehoana hafa rehetra mikasika ny fiainam-piaraha-monina ao anatin’ny fivoarany tsy tapaka [9].

1888. Noho izany, ilaina ny mangata-bonjy amin’ny fampiasan’ny olona ireo herim-pahaizany ara-tsaina sy ara-môraly, sy ny mitaky lalandava ny fibebahany anaty, mba hahazoam-bokatra amin’ny fanovàna ny fiaraha-monina izay tokony hanampy azy tokoa. Ny fanekena ho lohalaharana ny fibebahan’ny fo dia tsy manesotra velively, fa vao mainka aza mametraka, ny andraikitra hitondra fanatsarana sahaza ireo fikambanana misy sy ireo fomba amam-panao eo amin’ny fiainana, raha toa ka mitarika ho amin’ny fahotana izy ireo, ary fanatsarana mba hanitsiana azy ireo hanaraka ny fitsipi-pahamarinana, sy hampandroso ny tsara toy izay ho vato misakana izany[12]. 

FAMINTINANA

1890.Misy fifanafahana marina amin’ny firaisan’ireo Olona Telo-Andriamanitra ny fihavanan’ny olombelona izay tsy maintsy haorin’izy ireo amin’ny samy izy ireo.

1891. Mba hampivelatra ny olombelona araka ny toetrany voa-Janahary, dia mila ny fiainam-piaraha-monina izy. Misy ireo endri-piaraha-monina sasantsasany, toy ny fianakaviana sy ny mpiray tanàna, no mifanandrify kokoa avy hatrany amin’ny toetra voa-Janahary maha-olombelona.

1892.“Ny olombelona no, sady tsy maintsy, ho foto-piandohana sy antom-panaovana ary tanjom-piafaran’ny rafitra rehetra ajoro momba ny fiaraha-monina”^[14].

1893.Ilaina ny mampirisika ny olona handray anjara malalaka amin’ireny fikambanana miorina sy rafitra nofidìna ajoro ireny.

1894.Araka ny fitsipika fototry ny fifamenoana amam-pifanampiana, na ny Fanjakana na ny iray amin’izay seha-pikambanana midadasika bebe kokoa, dia tsy misy mahazo misolo toerana ny olona tsirairay sy ny vondrona mpanelanelana, amin’ny fahafahany manapa-kevitra hanao zavatra sy amin’ny andraikitra sahaniny.

1895.Manana adidy hampandroso ny fampiasana ny hatsaram-panahy ny fiaraha-monina, fa tsy ho vato misakana izany. Ireo ambaratongan-tsoatoavina marina  no tokony hitsilo ny saina amin’izany.

1896.Amin’ny toerana izay hanimban’ny fahotana ny toe-javatra iainan’ny fiaraha-monina, dia ilaina ny mangata-bonjy ho amin’ny fibebahan’ny fo sy ho amin’ny fahasoavan’Andriamanitra. Ny fitiavana no manosika ho amin’ ny fanavaozan-toetra tena izy. Tsy misy vahaolana ivelan’ny Vaovao Mahafaly amin’ny olana ara-piaraha-monina[15].

ANDALANA 2

Ny fandraisana anjara amin’ny fiainam-piaraha-monina

I. Ny fahefana mifehy

Ny antsoina hoe “fahefana mifehy” dia anjara raharaha izay amin’ny alalan’izany ireo olona na ireo fikambanana mijoro ara-dalàna te hitondra olona, no hamoaka lalàna sy rafi-pandaminana ho azy ireo, ka iandrasany ny fankatoavana izany avy amin’izy ireo.

1898. Ny fikambanan’olona rehetra dia mila fahefana mifehy azy[17]. Ao amin’ny toetra voa-Janahary maha-olombelona no misy ny fototry ny fahefana mifehy. Ilaina amin’ny fampiraisana ny mpiray tanàna izy. Ny anjara asany dia ny miantoka araka izay azo atao ny soa iombonana ho an’ny mpiara-monina.

1900. Ny adidim-panekena no manery ny rehetra hanome voninahitra ny manam-pahefana araka izay tokony hatao aminy, hanome haja, ary araka ny mahamendri-balisoa azy ireo, hanome fankasitrahana sy haneho fitiavana ny olona izay miandraiki-draharaha amin’izany.  

Hita ao amin’ny asa soratr’i Md Clément de Rome, Papa, ny tranainy indrindra amin’ny vavaky ny Fiangonana ho an’ny mpifehy fanjakana [19]:

“Ry Tompo ô, omeo azy ireo ny fahasalamana, ny fiadanana, ny fihavanana, ny tsy fiovaovàna, mba hampiasan’izy ireo tsy misy fifandirana ny fahefana mandidy manapaka izay napetrakao tamin’izy ireo. Ianao no Tompo, any an-danitra, mpanjakan’ny taona rehetra, izay manome amin’ny zanak’olombelona, ny voninahitra, ny haja ary ny fahefana eo amin’ny zavatry ny tany. Tompo ô, tariho ny fikasan’izy ireo, araka izay tsara, araka izay mahafinaritra eo imasonao, ka amin’ny fampiasana ombam-pitiavana ny fahefana izay nomenao azy ireo, ao anatin’ny filaminana sy ny fahalemem-panahy, no ahitan’izy ireo ny fitahianao”[20].

1901. Raha avy amin’ny fandaharana naraikitr’Andriamanitra ny fahefana mifehy, “ny mametra amin’izay ho lasi-pitondram-panjakana kosa, toy izany koa ny manendry izay ho mpitondra azy ireo, dia tokony havela hiankina amin’ny sitrapo malalaky ny olom-pirenena”[21].

1902. Tsy avy amin’ny tenany no hahatonga ny fahefana mifehy ho ara-dalàna ara-môraly. Tsy tokony hanao teniko fe lehibe sy didy boraingona izy, fa hiasa ho an’ny soa iombonana, ka mova tsy “hery môraly miorina amin’ny fahafahana sy ny fahatsapan-tena ho tompon’andraikitra”[22] :

Ny didy aman-dalànan’ny olombelona dia tsy mifono toetran-dalàna, raha tsy manaraka ny saina marina izy ; na avy aiza na avy aiza ipoirany, dia avy amin’ny lalàna mandrakizay no haharetan’ny heriny. Arakaraka izay ihatahany amin’ny saina, no tsy maintsy hanambaràna fa tsy ara-dalàna izy, satria tsy nanamarina ny fiheverana momba ny lalàna izy ; raha ny marina, endrika fisehoan’ny herisetra izy [23].

1904. “Tsaratsara kokoa ny fahefana rehetra, raha ampifandanjana amin’ny fahefana hafa sy amin’ny fahefana manapaka hafa izay mampaharitra azy ao anaty fetra ara-drariny. Izany no fitsipika fototry "ny Fanjakana tan-dalàna" izay ny lalàna amin’izany no tompon’ny fahefana mandidy manapaka, fa tsy ny sitrapo jadon’ny olombelona”[25].

II. Ny soa iombonana 

Aza miolonolona mihitsy ianareo, na manavaka ny tenanareo, tahaka ny hoe efa nohamarinina ery, fa miangòna ianareo mba hiara-mikatsaka izay mikasika ny tombon-tsoa iombonana[26].

1906.Ny hoe soa iombonana, dia “ny fitambaran’ny fepetra ara-piaraha-monina izay ahafahan’ny fikambanana rehetra na ny mpikambana tsirairay ao aminy mahatratra ny fahalavorarian’izy ireo, amin’ny fomba fenofeno kokoa sy moramora kokoa”[27]. Mahasoa ny fiainan’ny rehetra ny soa iombonana. Mitaky fahamalinana avy amin’ny tsirairay izy, fa indrindra avy amin’ireo izay misahana fahefana mifehy. Misy singafototra telo tsy azo avela aminy :

1908.Faharoa manaraka izany, ilain’ny ny soa iombonana ny fiadanan’ny mpiara-monina sy ny fampandrosoana ny vondrona amin’ny maha-izy azy. Ny fampandrosoana no famintinana ny adidy rehetra ara-piaraha-monina. Marina fa anjaran’ny fahefana mifehy ny manelanelana, amin’ny anaran’ny soa iombonana, eo amin’ny tombon-tsoa samihafa an’ny tsirairay. Kanefa tokony hataony izay hahafahan’ny isam-batan’olona mahazo ny ilaina mba hananany fiainana mendrika ny maha-olona marina tokoa : sakafo, fitafiana, fahasalamana, asa, fanabeazana sy fampivoarana ara-tsaina, fahalalam-baovao mendrika, zo hanorina tokantrano, sns[29]. 

1910.Isaky ny fikambanan’ny olona dia samy manana soa iombonana izay ahafahany mahalala ny tenany amin’ny maha-izy azy, fa ao amin’ny vondrom-bahoaka kosa no ahitana ny fahatanterahany feno indrindra. Anjaran’ny Fanjakana ny miaro sy ny mampandroso ny soa iombonan’ny fiaraha-monin’ny olom-pirenena, ny olom-pirenena ary ny fikambanana mpanelanelana. 

1912.Tantanina lalandava ho amin’ny fivoaran’ny olona ny soa iombonana : “Tokony hofehezin’ny rafi-pandaminan’ny olona ny rafi-pandaminana ny zavatra samihafa, fa tsy ny mifanohitra amin’izany tsy akory”[31]. Ny fahamarinana no fototr’io rafi-pandaminana io, ao anatin’ny rariny sy ny hitsiny no iorenany, ny fitiavana no mamelombelon’aina azy.

III. Andraikitra sy fandraisana anjara

1913. Ny fandraisana anjara no firotsahan’ny olona an-tsitrapo sy malala-tanana eo amin’ny fifanampiana ara-piaraha-monina. Ilaina ny andraisan’ny rehetra anjara, samy araka ny toerana misy azy sy ny anjara asa sahaniny, hampandrosoana ny soa iombonana. Adidy tsy afa-misaraka amin’ny fahamendrehan’ny olombelona izany. 

1915. Ny olom-pirenena dia tokony handray anjara amim-pahavitrihana araka izay azo atao amin’ny fiainam-bahoaka. Ny fombafomba amin’io fandraisana anjara io dia mety miovaova arakaraka ny tany onenana sy ny kolontsain’ny mponina. “Tokony hoderaina ny fomba fiasa amam-pihetsiky ny firenena izay misy olom-pirenena faran’izay betsaka indrindra mandray anjara amin-kalalahana amin’ny raharaham-pirenena”[33]. 

1917. Anjaran’ireo mizaka ny fahefana mifehy ny manamafy ny soatoavina izay hahasarika ny fitokian’ny mpikambana rehetra ao anatin’ireny fikambanana ireny sy hamporisika azy ireo hirotsaka hanasoa ny naman’ izy ireo. Manomboka amin’ny fanabeazana sy ny fampivoarana ara-tsaina ny fandraisana anjara. “Azo lazaina marina fa ny hoavy dia eo am-pelatanan’ireo izay hahay hanome ho an’ny fara aman-dimby rahampitso ny anton’ny ahavelomana sy anantenana”[35].

FAMINTINANA

1918.“Tsy misy fahefana tsy avy amin’Andriamanitra, ary ny fahefana rehetra izay misy dia voatendriny avokoa” (Rôm 13,1).

1919. Ny fikambanan’olona rehetra dia mila fahefana mifehy mba haharetany sy hiitarany.

1920.“Ao amin’ny toetra maha-olombelona ny olombelona no fototra iorenan’ ny fiainam-bahoaka sy ny fahefan’ny Fanjakana, ary ao amin’izany no iankinan’izy ireo avy amin’ny fandaharana naraikitr’Andriamanitra”^[36].

1921.Miasa amin’ny fomba ara-drariny ny fahefana mifehy raha milofo amin’ ny fikatsahana ny soa iombonan’ny fiaraha-monina izy. Mba hahatratrarany izany, dia tsy maintsy mampiasa ny fomba azo ekena ara-pitsipi-pitondran-tena izy.

1922. Ara-dalàna ny faha-samihafa ireo lasi-pitondram-panjakana, raha toa ka manampy ho amin’ny soa iombonan’ny vahoaka izy ireny.

1923.Ny mpifehy fanjakana dia tsy maintsy manaraka ny fetran’ny lalàm-pitondran-tena sy miantoka ny fepetra amin’ny fampiasana ny fahafahana.

1924.Ny hoe soa iombonana dia “ny fitambaran’ny fepetra ara-piaraha-monina izay ahafahan’ny fikambanana rehetra sy ny olona tsirairay mahatratra ny fahalavorarian’izy ireo, amin’ny fomba fenofeno kokoa sy moramora kokoa”^[37].

1925.Misy singafototra telo tsy azo avela ny soa iombonana : ny fanajana sy ny fampahalalana ny zo fototra maha-olona ; ny fitomboana na fandrosoan’ ny soa aman-karena ara-panahy sy ny soa aman-karena ara-batana ho an’ny fiaraha-monina ; ny fandriampahalemana sy ny filaminan-tsain’ny vondron’olona sy ny mpikambana ao aminy.

1926.Ny fahamendrehan’ny olombelona no mampikatsaka ny soa iombonana. Ny tsirairay no tokony hisaintsaina hanangana sy hanohana ireo fikambanana izay manatsara ny toe-piveloman’ny olombelona.

1927.Anjaran’ny Fanjakana ny miaro sy ny mampandroso  ny soa iombonan’ny fiaraha-monin’ny olom-pirenena. Ny soa iombonan’ny fianakaviam-ben’ny olombelona manontolo dia mitaky fandaminana avy amin’ny fikambanana iraisam-pirenena.

ANDALANA 3

Ny fahamarinana ara-piaraha-monina

1928.Ny mpiara-belona no miantoka ny fahamarinana ara-piaraha-monina amin’ny fanatanterahany ny fepetra ahafahan’ny fikambanana sy ny isam-batan’olona mahazo ny zon’izy ireo araka ny fomba aman-toetran’izy ireo sy ny fiantsoana azy ireo. Mifamatotra amin’ny soa iombonana sy amin’ny fampiasana ny fahefana ny fahamarinana ara-piaraha-monina.

I. Ny fanajana ny olombelona

Nankinin’ny Mpahary amintsika  ny fiarovana sy ny fampandrosoana ny fahamendrehan’ny olombelona. Amin’ny fisehon-javatra rehetra eo amin’ny tantara, ny lehilahy sy ny vehivavy no tompon’andraikitra sy mizaka an’izany tanteraka[38].

1931.Ny fanajana ny olombelona dia miainga amin’ny fanajana ny fitsipika fototra hoe : “Aoka ny tsirairay hihevitra ny namany ho toy ny "tenany", tsy asiana fanavahana, ka hatao voaloham-piheverana ny fiainany sy ny zavatra ilainy hoenti-manana fiainana mendrika”[40]. Tsy misy didy aman-dalàna na iray aza mahavita manafoana amin’ny alalan’ny tenany ihany ny tahotra, ny fitsaràna an-tendrony, ny fihetsika maneho avonavona sy fitiavan-tena tafahoatra izay mahatonga vato misakana amin’ny fananganana fiaraha-monina ao anatin’ny fihavanana marina tokoa. Ireny fihetsika amam-pitondran-tena ireny dia tsy hitsahatra afa-tsy amin’ny fifankatiavana ka mihevitra ny olona tsirairay ho “namana”, ho mpiray tam-po mbamin’ny havana.

1933.  Mahakasika izany adidy izany koa, ireo tsy mitovy amintsika na amin’ny hevitra na amin’ny atao. Tonga hatramin’ny fitakiana ny famelana ny fahotana ny fampianaran’i Kristy. Mampivelatra ny didim-pitiavana izany, izay tsy inona fa ny an’ny Lalàna vaovao, dia ny fitiavana ny fahavalo rehetra[41]. Ny fanafahana araka ny toe-panahin’ny Evanjely dia tsy azo ampiarahana amin’ny fankahalana ny fahavalo amin’ny maha-olona azy, fa amin’ny fankahalana ny ratsy izay ataony amin’ny maha-fahavalo azy.

II.Fitoviana sy faha-samy hafa eo amin’ny olombelona 

1935. Ny fitoviana eo amin’ny samy olombelona rehetra dia mifototra indrindra amin’ny fahamendrehan’izy ireo tsirairay sy ny zo avy amin’izany :

Na inona na inona endri-panavakavahana mahakasika ny zo fototra maha-olona, na miorina amin’ny maha-lahy sy maha-vavy izany, na amin’ny firazanana, amin’ny volon-koditra, amin’ny toe-piainana ara-tsôsialy, amin’ny fiteny na amin’ny finoana amam-pivavahana, dia tsy maintsy ialana, satria manohitra ny fandaharan’Andriamanitra[42].

1937.Anisan’ny drafitr’asan’Andriamanitra ireo faha-samy hafa ireo, satria tiany ny handraisan’ny tsirairay izay ilainy avy amin’ny hafa, ary ireo izay manana “talenta” manokana, dia hampita ny soa avy amin’izany amin’ireo izay mila izany. Mamporisika ary matetika manery ny olona ho amin’ny herim-po, amin’ny fahalemem-panahy ary ny fifampizaràna, ny faha-samy hafa ; mitaona ny kolontsaina koa ny faha-samy hafa mba hampitombo raki-tsoan’ny andaniny sy ny ankilany :

Tsy hanome mitovy ny herim-panahy rehetra amin’ny tsirairay aho. (…) Maro izay nozaraiko tamin’ny fomba toy izany, mbetika amin’ny anankiray, mbetika amin’ny hafa. (…) Amin’ny iray, ny fitiavana ; amin’ny hafa, ny fahamarinana ; amin’ity farany ity indray, ny fanetren-tena, amin’iry voalohany iry kosa, ny finoana velona. (…) Raha ny amin’ny soa aman-karena ara-batana, izay zavatra ilaina amin’ny fiainana maha-olombelona, dia nizara izany tao anatin’ny tsy fitoviana tanteraka aho, ary tsy sitrako ny hananan’ny tsirairay izay rehetra ilainy, mba hahatonga ny olona rehetra, ao anatin’ny fahaporetana, hanao asam-pifankatiavana eo amin’izy ireo samy izy ireo. (…) Sitrako raha izy ireo samy izy ireo no mifampila ary izy ireo no ho mpandraharahako amin’ny fizarazarana ny fahasoavana sy ny fanomezana izay noraisin’ izy ireo tamiko[45].

Ny fitovian’ny fahamendrehan’ny maha-olona dia mitaky ny ahatongavan’ ny olona amin’ny toe-piainana ara-drariny kokoa sy mendrika ny maha-olona kokoa. Mahatonga fanafintohinana ny tsy fitoviana mihoa-pampana ara-toe-karena sy ara-tsôsialy eo amin’ny mpikambana na eo amin’ny firenena ao anatin’ny fianakaviana tokan’ny olombelona. Mahatonga vato misakana izany amin’ny rariny ara-tsôsialy, amin’ny fahitsiana, amin’ny fahamendrehan’ny maha-olombelona, tahaka izany koa amin’ny fandriampahaleman’ny mpiara-monina sy ny firenena rehetra [46].

III. Ny firaisan-kinan’ny olombelona

Ny hadisoana, “izay mihanaka tokoa amin’izao andro izao”, dia ny fanadinoana io lalànan’ny firaisan-kinan’ny olombelona sy ny fifankatiavana io, izay atoro sy didian’ny fototra iray niandohana sy ny toetra maha-olona misaina ny olombelona rehetra, na inona na inona firenena misy azy ireo, ary koa atoro sy didian’ny sorom-panavotana natolotr’i Jesoa-Kristy teo amin’ny ôtelin’ny Hazofijaliana tamin’ny Rainy any an-danitra, ho soa hoan’ny olombelona mpanota” [48].

1941.Tsy mety ho voavaha afa-tsy amin’ny fanampiana rehetra miendrika firaisan-kina ny olana ara-tsôsialy sy ara-toe-karena : firaisan-kinan’ny mahantra amin’izy samy izy, ny mpanankarena sy ny mahantra, ny mpiasa samy mpiasa, ny mpampiasa sy ny mpiasa eo amin’ny orinasa, firaisan-kina eo amin’ny samy firenena sy ny samy vahoaka. Takìn’ny lalàm-pitondran-tena ny firaisan-kina iraisam-pirenena. Anisan’ny iainkinan’ny fandriampahaleman’izao tontolo izao izany. 

Hatramin’ny roa arivo taona no niainana sy nitozoana tao anatin’ny fanahin’ny Fiangonana io fahalalana marina io izay nanosika sy mbola manosika ny olona ho amin’ny herim-po be fitiavan’ireo mpitoka-monina mpamboly, ireo mpanafaka ny andevo, ireo mpitsabo ny marary, ireo iraka mpampita ny finoana, ny sivilizasiônina, ny siansa amin’ny taranaka rehetra mifandimby sy amin’ny vahoaka rehetra mba hamoronana fomba fiainam-piaraha-monina afaka hahatonga ny fiainan’ny rehetra ho fiainana mendrika ny olombelona sy ny kristianina[49].

FAMINTINANA

1943.Ny mpiara-belona no miantoka ny fahamarinana ara-piaraha-monina amin’ny fanatanterahany ny fepetra ahafahan’ny fikambanana sy ny isam-batan’olona mahazo ny zon’izy ireo.

1944. Ny fanajana olona dia ny mihevitra ny hafa  ho “toy ny tena mihitsy”. Mitaky ny fanajana ny zo fototra izay avy amin’ny fahamendrehana anaty eo amin’ny olona izany.

1945.Ny fitoviana eo amin’ny samy olombelona rehetra dia mifototra amin’ny fahamendrehan’izy ireo tsirairay sy ny zo avy amin’izany.

1946.Ny faha-samy hafa eo amin’ny samy olombelona rehetra dia anisan’ny fandaharan’Andriamanitra izay mila antsika hifanampy sy hifanohana. Tokony hanentana  ny fifankatiavana ny faha-samy hafa.

1947.Ny fitovian’ny fahamendrehan’ny olombelona dia mitaky ezaka mba hampihena ny tsy fitoviana mihoa-pampana ara-piaraha-monina sy ara-toe-karena. Manosika ho amin’ny fanafoanana  ny tsy fitoviana vokatry ny tsy an-drariny izany fitoviam-pahamendrehana izany.

1948. Ny firaisan-kina dia herim-panahy ambony tokoa maha-kristianina. Izy no manatanteraka ny fifampizaràna ny harena ara-panahy mihoatra kokoa noho ny harena ara-pitaovana.