The Holy See Search
back
riga

UFFICIO DELLE CELEBRAZIONI LITURGICHE
DEL SOMMO PONTEFICE

WPROWADZENIE

Apostolski trud umacniania w wierze

Wizyta apostolska Ojca Świętego Benedykta XVI w Polsce w dniach 25 – 28 maja 2006 roku, jest jego pierwszą pielgrzymką zagraniczną po podróży do Kolonii, zaplanowanej przez papieża Jana Pawła II. Jest to pielgrzymka do miejsc bliskich wielkiemu i umiłowanemu papieżowi Janowi Pawłowi II, i – jak sam zaznaczył – bardzo przez niego oczekiwana.

Jest to pielgrzymka pamięci i wdzięczności, podjęta jednocześnie dla umocnienia wiernych w wierze wobec nowych wyzwań, jakie stają w Polsce przed Kościołem i narodem.

Hasłem pielgrzymki są słowa zaczerpnięte z Listu św. Pawła: «Trwajcie mocni w wierze» (1 Kor 16, 13). W swojej pierwszej encyklice Deus caritas est Benedykt XVI napisał: „Wiara jest światłem – w gruncie rzeczy jedynym – które wciąż na nowo rozprasza mroki ciemnego świata i daje nam odwagę do życia i działania” (por. n. 39).

Ojciec Święty przyjeżdża do kraju, który ponad tysiąc lat temu otworzył drzwi Chrystusowi i przyjął Jego zbawcze orędzie. Ten fakt wpisał się głęboko w tożsamość polskiego narodu i jego historię. Są to dzieje wiary, męstwa i świętości, ale także słabości, zwątpienia i niewierności. Dar przynależności do Chrystusa każde kolejne pokolenie musi przyjmować na nowo i w wolnym wyborze podejmować za niego odpowiedzialność. Aby tak się stało potrzeba umocnienia łaską wiary. Umocnienie to przychodzi od Ducha Świętego. Jak przyjmować ten dar i z niego korzystać, uczył przez prawie 27 lat Jan Paweł II. Teraz jego Następca przybywa, by kontynuować to dzieło. W ten sposób Namiestnik Chrystusa wypełnia swoje fundamentalne zadanie, zlecone przez Jezusa Piotrowi: „Prosiłem za tobą, żeby nie ustała twoja wiara. Ty ze swej strony utwierdzaj twoich braci” (Łk 22, 32).

Papież czyni to w dniach radości paschalnej, kiedy cały Kościół weseli się ze zmartwychwstania Chrystusa, celebruje pamiątkę wniebowstąpienia i przywołuje Parakleta, oczekując na wylanie Jego mocy w dniu Pięćdziesiątnicy.

Główne celebracje pielgrzymki apostolskiej

Ojciec Święty nawiedzi Warszawę, Częstochowę, Kraków, Wadowice, Kalwarię Zebrzydowską, a także obóz zagłady Auschwitz-Birkenau.

Warszawa

Pielgrzymka rozpocznie się w warszawskiej Bazylice Archikatedralnej, w której miało miejsce wiele ważnych epizodów związanych z dziejami narodu polskiego i Kościoła. Tu Jan Paweł II zatrzymywał się pięciokrotnie na swoim pielgrzymim szlaku. W katedrze Benedykt XVI spotka się z przedstawicielami polskiego duchowieństwa i nawiedzi groby wielkich Prymasów Polski: kard. Augusta Hlonda (1881 – 1948) i kard. Stefana Wyszyńskiego (1901 – 1981), których procesy beatyfikacyjne są w toku.

W pierwszym dniu pielgrzymki Ojciec Święty uda się do kościoła ewangelicko-augsburskiego Świętej Trójcy, aby celebrować liturgię słowa Bożego. Miejsce to było świadkiem ważnych wydarzeń ekumenicznych. Jan Paweł II przewodniczył tu modlitwie o jedność 9 czerwca 1991 r. Ojciec Święty spotka się z przedstawicielami siedmiu Kościołów zrzeszonych w Polskiej Radzie Ekumenicznej oraz osobami reprezentującymi inne wyznania.

Uwieńczeniem warszawskiego etapu będzie Msza święta sprawowana w drugim dniu wizyty apostolskiej na Pl. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Jest to miejsce, w którym 2 czerwca 1979 r. rozpoczynał swoją pierwszą pielgrzymkę do ojczyzny Jan Paweł II, wypowiadając na zakończenie homilii pamiętne słowa: „Niech zstąpi Duch Twój i odnowi oblicze ziemi! Tej ziemi!”. Ponownie Jan Paweł II celebrował tu Eucharystię w 1999 r. Na Placu Piłsudskiego odbyła się 31 maja 1981 roku uroczystość pogrzebowa Prymasa Tysiąclecia, Stefana Wyszyńskiego, której przewodniczył kard. Agostino Casaroli. W dniach pogrzebu Jana Pawła II miały tu miejsce Msze święte, które zgromadziły kilkuset tysięczne rzesze. 

Częstochowa

Drugą stacją na pielgrzymim szlaku Ojca Świętego jest Jasna Góra w Częstochowie, z najsłynniejszym sanktuarium maryjnym w Polsce. Od XIV wieku czczona jest w nim ikona Matki Bożej, zwanej Czarną Madonną. Dla Polaków jest to miejsce szczególne, gdyż Najśw. Maryja Panna odbiera cześć w tym obrazie także jako Królowa Polski. W 2006 r. przypada 350. rocznica ślubów lwowskich króla Jana Kazimierza, który 1 kwietnia 1656 r., w czasie najazdu szwedzkiego, oddał Rzeczpospolitą pod opiekę Matki Bożej i ogłosił Ją uroczyście Królową Polski. W tym sanktuarium Jan Paweł II zawierzał Matce Najświętszej cały swój pontyfikat, mówiąc Jej «Totus Tuus». Ważną rocznicą jest też 50-lecie Jasnogórskich Ślubów Narodu, złożonych 26 sierpnia 1956 r.

Złote korony, którymi przyozdobiony jest Cudowny Wizerunek, Jan Paweł II ofiarował i pobłogosławił 1 kwietnia 2005 r., czyli dzień przed swoją śmiercią. Nowa suknia, wykonana z bursztynu i brylantów to wotum z okazji 350. rocznicy cudownej obrony Jasnej Góry i dziękczynny dar za życie Jana Pawła II, ofiarowany Matce Bożej w 25. rocznicę powstania «Solidarności».

Po modlitwie w kaplicy Cudownego Obrazu Ojciec Święty weźmie udział w nabożeństwie eucharystycznym, na które przybędą zakonnicy, seminarzyści oraz przedstawiciele ruchów katolickich i życia konsekrowanego.

Kraków

W trzecim dniu wizyty Ojciec Święty będzie przebywał w Krakowie. Te odwiedziny są sercem pielgrzymki, gdyż w Krakowie Jan Paweł II spędził 40 lat życia, jako student, robotnik, ksiądz, biskup, kardynał – aż do wyboru na papieża.

Po porannej Mszy świętej w kaplicy Pałacu Arcybiskupiego, Ojciec Święty odwiedzi dwa miasta związane z życiem swego Poprzednika: Wadowice, gdzie 18 maja 1920 r. urodził się Karol Wojtyła; i Kalwarię Zebrzydowską, do której od dziecięcych lat zmarły papież często pielgrzymował, nawiedzając tamtejsze sanktuarium Matki Bożej.

Tego samego dnia Benedykt XVI przybędzie do sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Łagiewnikach, poświęconego przez Jana Pawła II dnia 17 sierpnia 2002 r., podczas jego ostatniej pielgrzymki do ojczyzny. Miejsce związane jest ze św. Faustyną Kowalską, apostołką Miłosierdzia Bożego (1905-1938). Ojciec Święty będzie się modlił przy jej relikwiach i spotka się z osobami chorymi oraz niepełnosprawnymi.

Dwa zgromadzenia modlitewne, podczas których Ojciec Święty spotka się z rzeszą wiernych, będą miały miejsce na Krakowskich Błoniach. W sobotę wieczorem Benedykt XVI będzie się modlił z młodzieżą, której przekaże ogień miłosierdzia, zlecając jej misyjne zadanie niesienia światła wiary do świata.

W czwartym dniu wizyty, w niedzielę Wniebowstąpienia Pańskiego, Ojciec Święty będzie sprawował Najświętszą Ofiarę dla mieszkańców miasta i wiernych przybyłych z całego kraju. W tym miejscu Jan Paweł II celebrował Eucharystię w latach 1979, 1983, 1987, 1997 i  2002.

Oświęcim-Brzezinka

Ostatnim etapem wizyty apostolskiej jest nawiedzenie obozu Auschwitz-Birkenau, najbardziej znanego w historii ludzkości miejsca męczeństwa i zagłady. Stało się ono symbolem Holocaustu, ludobójstwa i terroru, a także synonimem załamania współczesnej europejskiej cywilizacji i kultury. Naziści wymordowali tu ponad milion europejskich Żydów, blisko 150 tysięcy Polaków, 23 tysiące Romów, 15 tysięcy sowieckich jeńców wojennych, a także kilkadziesiąt tysięcy przedstawicieli innych narodowości.

Poczet męczenników z Oświęcimia otwiera polski prezbiter, św. Maksymilian Maria Kolbe (1894-1941) i karmelitanka żydowskiego pochodzenia, św. Teresa Benedykta od Krzyża, w świecie Edyta Stein (1891-1942). Na terenie obozu Birkenau Benedykt XVI spotka się z przedstawicielami innych wyznań i religii. Razem z nimi oraz grupą byłych więźniów obozów koncentracyjnych modlić się będzie za ofiary wojny i prosić dla świata o błogosławieństwo pokoju.

Księga «Mszału Papieskiego»

Mszał Papieski wizyty apostolskiej Ojca Świętego Benedykta XVI w Polsce zawiera teksty liturgiczne wszystkich celebracji przewidzianych w programie pielgrzymki. Podane są w nim formularze mszalne razem z częściami stałymi obrzędów Mszy świętej, czytaniami biblijnymi i modlitwą powszechną. Księga zawiera także inne celebracje: modlitwę w katedrze warszawskiej, która otwiera wizytę papieską, ekumeniczną liturgię słowa Bożego, nabożeństwo eucharystyczne, modlitewne czuwanie z młodzieżą oraz modlitwę za ofiary wojny.

Mszał Papieski przygotowany został przez Biuro Papieskich Celebracji Liturgicznych i Komisję Liturgiczną Episkopatu Polski, a wydany przez Tipografia Vaticana. Jest on wielojęzyczny. Opis przebiegu poszczególnych celebracji podany jest w języku łacińskim. Podobnie jak większość tekstów euchologijnych, zwłaszcza Modlitwy eucharystyczne. Tylko modlitwy formularzy mszalnych, a także pozdrowienia liturgiczne, akt pokuty, teksty wzywające lud do modlitwy albo aklamacji oraz jedno końcowe błogosławieństwo przewidziane są w języku polskim. Po polsku podano też wszystkie czytania biblijne, formuły wyznania wiary, modlitwy powszechne, rozważanie podczas adoracji oraz śpiewy należące do ludu, jak hymn Chwała na wysokości czy litania loretańska.

Ze względu na obecność pielgrzymów z zagranicy oraz międzynarodowy charakter spotkania na terenie obozu koncentracyjnego Birkenau, w księdze znalazły się modlitwy w różnych językach. Podczas Mszy świętej w Warszawie, w modlitwie powszechnej jest wezwanie w języku angielskim i białoruskim. Modlitwy przedstawicieli różnych religii i wyznań, podczas zgromadzenia w Birkenau, wypowiadane będą w językach: romskim, rosyjskim, polskim, hebrajskim i angielskim. Pozdrowienie liturgiczne otwierające to spotkanie Ojciec Święty wypowie w języku włoskim, a modlitwę końcową w języku niemieckim.

a) Msze święte

  • Msza święta w Warszawie na Pl. Marszałka Józefa Piłsudskiego, w piątek

26 maja.

Msza wotywna o Duchu Świętym. Trzy czytania biblijne zaczerpnięte zostały z lektur podanych w Lekcjonarzu mszalnym na Msze obrzędowe z udzielaniem sakramentu bierzmowania.

  • Msza święta w kaplicy Pałacu Arcybiskupiego w Krakowie, w sobotę 27 maja.

Msza wspólna o jednym męczenniku w Okresie Wielkanocnym z własną kolektą o św. Stanisławie, biskupie i męczenniku. Prefacja o świętych męczennikach. Dwa czytania biblijne z Lekcjonarza mszalnego na uroczystość św. Stanisława, biskupa i męczennika,  głównego Patrona Polski.

  • Msza święta na Krakowskich Błoniach, w niedzielę 28 maja.

Msza z dnia uroczystości Wniebowstąpienia Pańskiego. Trzy czytania biblijne z dnia uroczystości, według cyklu trzyletniego podanego w drugim wydaniu Ordo Lectionum Missæ.

b) Pozostałe celebracje

Celebracje, dla których teksty liturgiczne zawiera Mszał Papieski to także:

  • Stacja otwierająca pielgrzymkę w warszawskiej Bazylice Archikatedralnej, w czwartek 25 maja.

Kolekta Mszy za Kościół. Czytanie biblijne własne.

  • Celebracja ekumeniczna słowa Bożego w kościele ewangelicko-augsburskim Świętej Trójcy w Warszawie, w czwartek 25 maja.

Kolekta Mszy o jedność chrześcijan. Dwa czytania biblijne z lektur przewidzianych na Wniebowstąpienie Pańskie, świętowane tego dnia w kościołach ewangelickich.

  • Adoracja i błogosławieństwo eucharystyczne przed Sanktuarium Najśw. Maryi Panny na Jasnej Górze, w piątek 26 maja.

Czytanie biblijne z Lekcjonarza dla Zbioru Mszy o Najśw. Maryi Pannie na Mszę o Królowej Apostołów. Podczas nabożeństwa śpiew litanii loretańskiej.

  • Spotkanie z młodymi na Krakowskich Błoniach, w sobotę 27 maja.

Trzy krótkie czytania biblijne z Lekcjonarza mszalnego. Modlitwa podczas pobłogosławienia kamienia węgielnego z Obrzędów poświęcenia Kościoła i Ołtarza.

  • Modlitwa za ofiary przy Pomniku Męczeństwa Narodów na terenie obozu koncentracyjnego w Birkenau, w niedzielę 28 maja.

Czytaniem biblijnym jest Psalm 22 z Liturgii Godzin, a modlitwą końcową kolekta Mszy o zachowanie pokoju i sprawiedliwości. 

* * * * *

Wizyta ma także charakter ekumeniczny. W ciągu czterodniowej pielgrzymki Ojciec Święty spotka się aż dwukrotnie z ludźmi innych wyznań i religii. Wyjątkowego charakteru nabiera modlitwa w Auschwitz pod ścianą straceń i w celi śmierci św. Maksymiliana Kolbe oraz pełne zadumy modlitewne skupienie na terenie obozu koncentracyjnego Birkenau.

Podczas pielgrzymki nie braknie spotkań o charakterze stanowym: z duchowieństwem, zakonnikami, zakonnicami, seminarzystami, przedstawicielami ruchów katolickich i życia konsekrowanego, z osobami chorymi i niepełnosprawnymi, młodzieżą.

Struktura celebracji liturgicznych podczas wizyty apostolskiej Ojca Świętego Benedykta XVI w Polsce wskazuje na wielowymiarowość akcentów i motywów pielgrzymki. Papież, podążając śladami swojego Poprzednika do miejsc najważniejszych dla Kościoła i kraju, najczęściej uwzględnianych na pielgrzymich szlakach Jana Pawła II, nadaje obecnej wizycie charakter dziękczynnego «Te Deum». Ojciec Święty przybywa jednocześnie z błogosławieństwem, ale i z orędziem. Jest to orędzie wzywające do umocnienia wiary, która jest niezbędna do prowadzenia życia chrześcijańskiego. Benedykt XVI pragnie rzucić światło Ewangelii w przyszłość, by była pełna blasku, jakim jaśnieje Chrystus zmartwychwstały.

      

top