ՆՈՐԻՆ ՍՐԲԱԶՆՈՒԹԻՒՆ
ԿԱՐԴԻՆԱԼ ԹԱՐՉԻԶԻՈ ԲԵՐԹՈՆԷ
ՎԱՏԻԿԱՆԻ ՊԵՏՔԱՐՏՈՒՂԱՐԻ ՔԱՐՈԶԸ
ՀԱՅ ԿԱԹՈՂԻԿԷ ՀԱՄԱՅՆՔԻՆ
ԳԻՒՄՐԻ

Գե­րա­պայ­ծառ Տե­արք, սի­րե­լի քա­հա­նա­ներ եւ կրօ­նա­ւոր­ներ,
­սի­րե­լի եղ­բայր­ներ եւ քոյ­րեր ի Քրիս­տոս,

Այս­տեղ հա­ւա­քո­ւել ե­նք մի­ա­սին Աս­տ­ծոյ շնորհ­քով, մեր Տէր Յի­սու­սի փառ­քը եր­գե­լու: ­Սա է մար­դու ա­մե­նա­բարձր կո­չումը. Աս­տ­ծոյ փառքը եր­գել եւ շնորհակալու­թե­ան հա­մար մի­ա­նալ ամ­բողջ ստեղ­ծա­գոր­ծու­թե­ան, նրա քա­հա­նան լի­նել, խօս­նա­կը, փա­ռա­բա­նել Աս­տ­ծուն ամ­բողջ մարդ­կու­թե­ան ա­նու­նով:

­Սի­րե­լի եղ­բայր­ներ եւ քոյ­րեր, այ­սօր այս­տեղ եմ, ձեր հետ, ձեզ փո­խան­ցե­լու Սր­բա­զան Քա­հա­նա­յա­պե­տ Բե­նե­դիկ­տոս ԺԶ.ի ող­ջոյ­նը եւ իր ա­նու­նից ձեզ հաւաստի­աց­նե­լու որ Սուրբ Ա­թո­ռը մտա­ծում է ձեր մա­սին եւ ձեր կա­րիք­նե­րը ի հաշուի է առնում: Սր­բա­զան Հայ­րը կամենում է իմ միջոցով իր եղ­բայ­րա­կան ողջոյնը յ­ղել նախ Հայ Կա­թո­ղի­կէ Պատ­րի­ար­քին, Գե­րեր­ջա­նիկ Ներ­սէս Պետ­րոս ԺԹ.ին, Ե­պիս­կո­պոս­նե­րին, քա­հա­նա­նե­րին, կրօ­նա­ւոր­նե­րին, կրօ­նա­ւո­րու­հի­նե­րին եւ ապա աշ­խար­հում սփ­ռո­ւած հայ կա­թո­ղի­կէ Ե­կե­ղե­ցու բո­լոր հա­ւա­տա­ցե­ալ­նե­րին:

­Պա­պը իւրայա­տուկ պարտաւորուածութեամբ է զգում ուղղակի իրենից կախուած այս Թեմի Հայ Կա­թո­ղի­կէ­նե­րին խնամելու պարտականութիւնը: Նա գո­հու­թիւն է մատու­ցում Աս­տ­ծուն այն ա­մէ­նի հա­մար ինչ Սուրբ Ա­թո­ռին յա­ջո­ղո­ւեց իրականացնել, շատ դժո­ւա­րին ժա­մա­նակ­նե­րում ան­գամ, կա­րո­ղա­նա­լու հա­մար ձեր հա­սա­րա­կու­թե­ա­նը, որ պահ­պա­նել է իր կա­պը Պետ­րո­սի յա­ջոր­դի հետ անգամ մեծ տա­ռա­պանք­նե­րի գնով, նորից տալ նո­ւի­րա­պե­տա­կան կա­ռոյ­ցը, ե­պիս­կո­պո­ս, քա­հա­նա­նե­ր, սար­կա­ւագ­նե­ր, եւ վերակենդանացնել կրօ­նա­ւո­րա­կան կե­ան­քը եւ նրա պար­գե­ւաշ­նորհ­նե­րը, յատ­կա­պէս Հայ Կա­թո­ղի­կէ Ե­կե­ղե­ցու մի­ակ եւ բազմերախտ ի­գա­կան Կրօ­նա­ւո­րա­կան Մի­ա­բա­նու­թեա­ն, որ ջան­ք չի խ­նայել օժանդա­կե­լու հայ ե­րի­տա­սար­դնե­րին սփիւռ­քում, եւ հի­մա հայ­րե­նի­քում, Ա­նա­րատ Յ­ղու­թե­ան Հայ Քոյ­րե­րի արժէքաւոր աշխատանքի շնորհիւ: Նրանց հետ մի­ա­սին հայ ազ­գին ծա­ռա­յու­թե­ան համար գործում են նաեւ լա­տի­նա­ծէս Հաստատութիւններ. Քա­միլ­լի­ան­ներ, Յի­սու­սե­ան­ներ, Յի­սուսի Փոք­րիկ Քոյ­րեր, Մայր Թե­րե­զայի Քոյ­րեր:

­Պա­պը յու­զու­մով է յի­շում այս ե­րկր­նե­րում հայ կա­թո­ղի­կէ ե­կե­ղե­ցա­կան­նե­րի գաղ­տուկ հա­զո­ւա­դէպ այ­ցե­լու­թիւն­նե­րը հա­մայ­նա­վա­րու­թե­ան ժա­մա­նակ, ձեր բոլոր քա­հա­նա­նե­րի վե­րա­ցու­մից յե­տոյ: Յի­շում է թէ ի­նչ­պէս, 1988ի ե­ղե­րա­կան երկրա­շար­ժից յե­տոյ, որ հենց այս տա­րած­քում իր մա­կա­կենտ­րոնն ու­նէր, հնարաւոր դար­ձաւ վերսկսել նաեւ Սուրբ Ա­թո­ռի հետ ան­մի­ջա­կան յարաբերութիւնը, որ, հա­մայ­նա­վա­րա­կան վար­չա­կար­գի ան­կու­մից յե­տոյ, ծնեց ձեր համայնքները վե­րա­մի­ա­ւո­րե­լու, քա­րո­զու­թե­ամբ եւ խոր­հուրդ­նե­րով սնու­ցե­լու եւ օժանդակելու հրահանգները: Յով­հան­նէս Պօ­ղոս Բ. Պա­պը, հենց այդ տա­րո­ւա­նից, կա­մե­ցաւ կա­նո­նա­ւոր կերպով տե­ղե­կա­նալ ձեր կե­ան­քի պայ­ման­նե­րին եւ յուզ­ւում էր տես­նե­լով պատ­կեր­նե­րը այն ե­կե­ղե­ցի­նե­րի, որ թէ՛ այս­տեղ եւ թէ՛ Ջա­ւախ­քի շրջա­նում, պահ­պա­նել է­իք եւ զար­դա­րել մեծ ջան­քե­րով եւ ոչ սակաւ վտանգ­նե­րով: Նոյն Քա­հա­նա­յա­պե­տը ու­զեց յի­շել ե­րկ­րա­շար­ժի զո­հե­րը եւ վե­րապ­րած­նե­րի ցա­ւը 1988ի ծնն­դե­ան պատ­գա­մում, ա­ղէ­տից քիչ օ­րեր ան­ց: Նա միշտ ու­րա­խու­թե­ամբ էր յի­շում ձեր հետ ու­նե­ցած հան­դի­պու­մը՝ 2001 թո­ւին Հա­յաս­տան կա­տա­րած այցելութե­ան ըն­թաց­քում, ե­րբ Ս. Պա­տա­րագ մա­տու­ցեց հենց Սուրբ Էջ­մի­ած­նում, սի­րե­լի բո­լոր հայե­րի սր­տին, եւ դուք յոծ բազմութեամբ մաս­նակ­ցե­ցիք: Այն փաս­տը որ այդ այ­ցե­լու­թե­ան ժամանակ Նա հիւ­րըն­կա­լո­ւեց Գա­րե­գին Կա­թո­ղի­կո­սից, ցոյց է տա­լիս յա­տուկ սի­րոյ կա­պե­րը որ մի­աց­նում են մեր եր­կու Ե­կե­ղե­ցի­ները: Այս կապերի մա­սին վկա­յում են անդորր մթ­նո­լոր­տը՝ ո­րի մէջ էք ձեր այս Հայ­րե­նի­քում, փո­խա­դարձ յար­գան­քը, որ բնո­րո­շում է փո­խյա­րա­բե­րու­թիւն­նե­րը, ի­նչ­պէս նաեւ միշտ կա­ռու­ցո­ղա­կան կապերը քա­ղա­քա­կան Իշ­խա­նու­թիւն­նե­րի հետ: Այս կապերը մեծապէս ամրապնդուեցին ա­ռա­ջին Ա­ռաջ­նոր­դ, եր­ջան­կայի­շա­տակ Ներ­սէս Տէր-Ներ­սէ­սե­ա­նի կողմից, որ իր Փո­խա­նոր­դի, Գե­րա­պայ­ծառ Վար­դան Քէ­շի­շե­ա­նի օժան­դա­կու­թե­ամբ, իր Մի­ա­բա­նու­թե­ան Հիմ­նադ­րի, Մխի­թար Աբ­բա­հօր հո­գ­ով ոգեշն­չո­ւած, նո­ւի­րո­ւեց այս եղ­բայ­րա­կան կա­մուրջ­նե­րը հզօ­րաց­նե­լուն, յա­նուն Աւետա­րա­նի եւ հայ ժո­ղովր­դի ծա­ռա­յու­թե­ան:

Ա­ռաջ­նային կա­րե­ւո­րու­թիւն ու­նի, ոչ մի­այն այս Ե­րկ­րի հա­մար, այլ որ­պէս օրի­նակ աշ­խար­հաս­փիւռ բո­լոր քրիս­տո­նե­այ հա­սա­րա­կու­թիւն­նե­րին, որ այս համերաշ­խու­թիւ­նը պահ­պա­նո­ւի եւ ա­ճի:

Այս­պի­սի տա­րած­քային ըն­դար­ձա­կու­թե­ան պայ­ման­նե­րում, ի­նչ­պի­սին է Արե­ւե­լե­ան Եւ­րո­պայի Ա­ռաջ­նոր­դու­թիւ­նը, եւ հո­գե­ւո­րա­կան­նե­րի այժ­մե­ան սակաւու­թե­ան ժամանակ, որ յու­սով ե­նք Տի­րոջ օգ­նու­թե­ամբ շու­տով գե­րա­զան­ցո­ւի, ան­հրա­ժեշտ է աշ­խար­հա­կան­նե­րի խո­րա­ցո­ւած եւ գի­տա­կից կազ­մա­ւո­րում, յատկա­պէս նրանց ով­քեր մտա­դիր են ան­մնա­ցորդ նո­ւի­րո­ւել հա­սա­րա­կու­թե­ան ծառա­յու­թե­ան: Այն­տեղ ուր քա­հա­նա­նե­րը եւ կրօ­նա­ւո­րու­հի­նե­րը չեն կա­րող հասնել, պէտք է լինեն լաւագոյնս պատ­րաս­տո­ւած հա­սուն հա­ւա­տա­ցե­ալ­ներ, որ կա­րո­ղա­նան ա­պա­հո­վել լայ­նա­ծա­ւալ ո­գե­ւո­րու­թիւն: Հա­մայ­նա­վա­րու­թե­ան տարինե­րի փոր­ձա­ռու­թիւ­նը մեզ սո­վո­րեց­րեց, որ ա­ռանց ըն­տա­նի­քի հայ­րե­րի, տատիկ­նե­րի եւ մայ­րե­րի եւ ե­րի­տա­սարդ­նե­րի այս փու­թա­ջա­նու­թե­ան, կրօ­նը գիւղում է սահ­մա­նա­փակ­ւում, եւ գիւ­ղում էլ սպառ­ւում է, շատ ան­գամ փոքր բայց վնա­սա­կար հա­կադ­րու­թիւն­նե­րով, որ կա­րող են քան­դել ան­դոր­րը եւ հենց քրիստոնէ­ա­կան կե­ան­քը: Վտանգ կայ որ քա­հա­նա­նե­րը ե­ւս ի­րենք ի­րենց թոյլ տան պարուրուել այս բա­ժա­նա­րար ո­գուց:

Ա­հա այն ի­նչ կ’ու­զե­նայի ա­ռա­ջար­կել, սի­րե­լի եղ­բայր­ներ եւ քոյ­րեր, որ­պէս բան­բեր Սր­բա­զան Քա­հա­նա­յա­պե­տի, որ հե­տե­ւում է ձեր քայ­լե­րին, վս­տա­հեց­նում է իր ա­ղօթք­նե­րի մա­սին եւ օ­րհ­նում է բո­լո­րիդ: Յատ­կա­պէս հրաւիրում է Աստծոյ օրհնութիւնը Ե­պիս­կո­պոս­նե­րի, քա­հա­նա­նե­րի, կրօ­նա­ւո­րու­հի­նե­րի եւ ժառանգաւոր­նե­րի վրայ, մինչ­դեռ մե­ծա­հա­սակ­նե­րին, հի­ւանդ­նե­րին, աղ­քատ­նե­րին, գոր­ծա­զուրկ­նե­րին, ա­պա­գայ ո­րո­նող ե­րի­տա­սարդ­նե­րին յանձ­նում է ա­մե­նա­սուրբ Աս­տո­ւա­ծած­նին, Աս­տ­ծոյ Մօրը, որ Հօր կամ­քին իր ան­վե­րա­պահ «այո»ի մի­ջո­ցով մեզ մաս­նա­կից դարձ­րեց փր­կու­թե­ան, մարդ­կային մար­մին տա­լով Բանին:

­Սի­րե­լի եղ­բայր­ներ եւ քոյ­րեր: Միշտ հպարտ ե­ղէք նրա­նով ի­նչ որ էք, եւ հաւա­տա­րիմ ե­ղէք Քրիս­տո­սին եւ նրա Ե­կե­ղե­ցուն. ու­րախ ե­ղէք Քրիս­տո­սին պատկա­նե­լով, որ­պէս­զի տես­նե­լով ձեր վկա­յու­թիւ­նը՝ ա­մէն­քը փառք տան Աս­տ­ծոյ: