| NOVA VULGATA PRAEFATIO AD LECTOREM Quoniam sollicitudo pastoralis vera est causa, qua Ecclesia movetur ut id quod fideliter tradit, renovet, Pius XII mente percipiens tempus advenisse ut in Breviario Romano, a sancto Pio V, eius decessore, edito, pro Psalterio Gallicano aliud substitueretur, concessit ut, sive in privata sive in publica recitatione nova interpretatio, a Pontificii Instituti Biblici professoribus confecta, adhiberetur. Quam deliberationem his verbis explicavit: “ ut plenius in dies fidelibus pateat Sacrarum Litterarum sensus a Spiritu Sancto inspirante datus et hagiographi calamo expressus, quemadmodum in Encyclicis Litteris Divino afflante Spiritu haud ita multo ante exposuimus ”. Pius XII sine dubio haud ignoravit “ Vulgatam quae dicitur interpretationem arctissime esse cum Sanctorum Patrum scriptis Doctorumque explanationibus conexam, eandemque longo saeculorum usu summam in Ecclesia nactam esse auctoritatem ”, sed prorsus etiam conscius fuit huius veritatis: “ latinae huius interpretationis obscuritates mendaque, a s. Hieronymo neutiquam expuncta, aetate recentiore idcirco magis magisque manifesta oculis occurrerunt, quod antiquarum linguarum, imprimisque Hebraicae, cognitio admodum profecit, quod interpretandi ars perfectior evasit, quod metricae denique ac rhythmicae sermonum orientalium leges altius fuere investigatae, et ‘criticae textualis' quae dicitur, normae clarius perspectae sunt ”. Concilium Vaticanum II huiusmodi impulsiones in se recepit iisque obsecundavit, eas ad illum effectum adducens, quem tempora iam sinebant. Etenim hinc affirmavit: “ Maximum est Sacrae Scripturae momentum in Liturgia celebranda. Ex ea enim lectiones leguntur et in homilia explicantur, psalmi canuntur, atque ex eius afflatu instinctuque preces, orationes et carmina liturgica effusa sunt, et ex ea significationem suam, actiones et signa accipiunt. Unde ad procurandam sacrae Liturgiae instaurationem, progressum et aptationem, oportet ut promoveatur ille suavis et vivus Sacrae Scripturae affectus, quem testatur venerabilis rituum cum orientalium tum occidentalium traditio ”. Illinc haec congruenter statuit: “ Opus recognitionis Psalterii, feliciter inchoatum, quamprimum perducatur ad finem, respectu habito latinitatis christianae, usus liturgici etiam in cantu, necnon totius traditionis latinae Ecclesiae ”. Paulus VI sine mora, cum adhuc celebraretur Concilium, anno 1964 ineunte, Coetum peritorum nominavit, obnoxium Concilio ad exsequendam Constitutionem de Sacra Liturgia, qui optatam Psalterii emendationem statim est aggressus. Die 29 mensis Novembris anno 1965 praedictus Summus Pontifex Paulus VI Pontificiam Commissionem pro Nova Vulgata Bibliorum editione instituit, cui Augustinus Cardinalis Bea praefuit; in quam exeunte anno 1967 Coetus pro Psalterio est insertus. In allocutione, quam die 23 Decembris 1966 habuit, Summus Pontifex consilium de Nova Vulgata editione apparanda his verbis exposuit: “ Haec editio postulatur progressione studiorum biblicorum et necessitate tribuendi Ecclesiae et mundo Sacrae Scripturae textum novum, auctoritate praeditum. Cogitatur de textu, in quo Vulgata editio Hieronymiana ad verbum exprimitur, ubi textum primigenium accurate exhibet, qualis in hodiernis editionibus, scientifica, ut aiunt, ratione confectis, continetur; prudenter vero emendabitur, ubi ab eo deflectit vel eum minus recte interpretatur, adhibita lingua Latinitatis biblicae christianae, ita ut respectus traditionis temperetur cum postulatis criticis aetatis nostrae. In Liturgiam ergo Latinam textus inducetur unicus, qui, ad scientiam quod attinet, impugnari non possit quique traditioni, disciplinae hermeneuticae ac sermoni christiano sit consentaneus. Qui textus erit etiam huiusmodi ut ad eum versiones vulgares referantur ”. Die 10 Augusti 1969 Liber Psalmorum est editus, qui in Liturgia Horarum in locum versionis Pianae, quae anno 1945 prodierat, est substitutus. Pontificia Commissio pro Nova Vulgata Bibliorum editione annis 1970 et 1971, pro more Typis Polyglottis Vaticanis, totum Novum Testamentum tribus voluminibus edidit. Moderatio Commissionis pro Nova Vulgata Bibliorum editione die 3 Iulii 1971 Eduardo Schick, Episcopo Fuldensi, est credita. Commissio, paene tota e novis constans sodalibus, opus emendationis ad totum Vetus Testamentum transtulit textumque ita confectum annis 1976 et 1977 quattuor voluminibus edidit. Die 26 Octobris 1977 Paulo VI postremum volumen, a Commissione paratum, est propositum. In sermone, quem paulo post ad Patrum Cardinalium Collegium habuit, affirmavit opus, ad finem perductum, esse eventum, “ cuius significatio et momentum omnem terminum temporis egrederetur ”; et addidit: “ Textus magna ex parte, ut fieri potuit, in editiones liturgicas librorum, hisce annis editorum, transiit, atque etiam in sacris sollemnibus, quibus praesidemus, adhiberi consuevit. Cogitare libet textum certum esse fundamentum, in quo studia biblica dilectissimi cleri innitantur, maxime ubi bibliothecae, specialibus disciplinis patentes, difficilius consuli possunt et congruentium studiorum diffusio est impeditior. Ut autem toto textu, qui nunc in seiunctas editiones est divisus, omnes valeant uti, is in unicam editionem eamque amplam, elegantem, habilem, sacro Libro dignam, historicam propter eiusmodi eventum colligetur. Coetus, ad hoc institutus, iam ad inceptum perficiendum incumbit ”. Post brevem Pontificatum Ioannis Pauli I, Summus Pontifex Ioannes Paulus II die 25 Aprilis 1979 per Constitutionem Apostolicam, a verbis “ Scripturarum thesaurus ” incipientem, Novae Vulgatae Bibliorum Sacrorum editionem “ typicam ” declaravit et promulgavit. Oportet quidem significare editionem illam typicam non ad amussim convenire cum editione voluminum seiunctorum, quia, ut liquet, Commissio rationem ducere debebat animadversionum, quae interea a multis ad eam missae erant, secundum methodum, iam in praeparandis singulis libris servatam, qui “ pro manuscripto ” antea ad cunctos studiosos, etiam non catholicos, erant perlati.
In hanc alteram quoque editionem typicam, debito permissu obtento, quaedam retractationes sunt relatae, quas perspicuitas textus et uniformitas postulabant. Lectorem ad introductiones peculiares, ad quas res pertinent, remittimus, ut criteria cognoscat, quae Commissio in emendandis libris est secuta; normae vero generales, quas Commissio quoad versionem et linguam observabat, hae fuerunt: 1. Religiose servanda est littera Vulgatae versionis s. Hieronymi quoties haec sensum textus primigenii fideliter reddit et facile intellegitur, nec ansam praebet ad eum minus recte intellegendum vel perperam interpretandum. 2. Si quando tamen vel in commentariis s. Hieronymi, ut non raro accidit, vel apud ss. Patres, vel in Vetere Latina versione textus primigenius verbis magis accommodatis et claris redditur quam in Vulgata editione, tunc hi modi eligendi esse videntur. 3. In vocabulis seligendis et in sensu textus primigenii Latine exprimendo, debito modo ratio habenda est etiam traditionis exegeticae sive Patrum sive Magisterii Ecclesiae, ita ut nova recensio Vulgatae fideliter reddat sensum “ quem tenuit et tenet sancta Mater Ecclesia ”. Cavendum tamen omnino erit ne in vertendos textus Veteris Testamenti inferantur doctrinae Novi Testamenti; item ne in textus Novi Testamenti inducantur “ explicitationes ” traditionis serioris. Ex altera tamen parte, versio singulorum textuum talis sit ut doctrina Novi Testamenti vel traditionis ecclesiasticae facile cum ea componi possit. 4. Ad “ explicitationes ” quod attinet, quae sive in versione LXX Interpretum, sive in Vetere Latina, sive etiam apud s. Hieronymum haud raro inveniuntur, praesertim de Messianismo, in iis diiudicandis norma textus primigenii servetur, et versio ad regulam praecedentis commatis (n. 3) fiat. Semper autem caveatur ne libro alicui vel aetati plus tribuatur quam quod revera habuit, ita ut germanus progressus revelationis perspiciatur. Quod si agatur de textibus, qui decursu temporum realem progressionem habuerunt, in iis vertendis ea vocabula seligantur quae eiusmodi progressioni excipiendae sint apta. 5. In libris vel textibus poëticis Latine reddendis ratio est habenda rhythmi et sonori accentus; vitentur omnino hiatus, cacophoniae, vitiosae verborum consociationes, cetera eiusmodi. Ratio scilicet est habenda usus textuum, qui fit in Liturgia, sive in recitatione sive in cantu. 6. Idem verbum seu vocabulum Hebraicum vel Graecum non idem omnino verbum Latinum exposcit nec patitur; eligendum igitur est verbum homologum, quod contextus requirit, vel pressius verborum significationi respondet. Quod dicendum est etiam de notissimis illis hesed (gratia, misericordia, benignitas), qâhâl (coetus, conventus, ecclesia), berît (foedus, testamentum), rûah (ventus, halitus, animus), quae varias significationes habere possunt. 7. Ad morphologiam et ad syntaxin et stilum quod attinet, lingua Latina, qua Nova Vulgata utitur, similis erit linguae christianae antiquae. Ideo omnia vocabula christianae Latinitatis servanda sunt, licet aetate classica aliam significationem habuerint, e. g. confiteri, elevare, iubilare, humiliare, oratio, passio, concupiscentia, gratia, iustitia, salus etc. Constructiones syntacticae admittuntur, quas auctores aetatis classicae repudiabant, e.g. quod (vel quia, rarissime quoniam) post verba sentiendi et dicendi, loco accusativi cum infinitivo. Regula Latinitatis christianae servanda est etiam in usu particularum (praepositionum et coniunctionum) et pronominum, prae omnibus cauto ut fideliter reddatur sensus textus primigenii. 8. Huc pertinent haud pauci Hebraismi, qui saepissime occurrunt apud auctores christianos praesertim in Vulgata et in Vetere Latina versione. Difficile videtur rem “ a priori “ definire. Universe dici potest quod si agitur de meris Hebraismis, qui Latinitatem undique offendunt vel sunt Latine parum intellegibiles vel obscuri, tunc manifeste corrigendi sunt. Semitismi ut “ domus sanctitatis ”, “ via iustitiae ”, “ filius perditionis ”, “ canticum canticorum ”, “ in pace ”, “ in sanctitate ”, “ in iustitia ”, “ ante faciem ”, maiore cum benevolentia diiudicandi videntur; considerandus est enim in singulis casibus cum usus Latinitatis christianae proprius, tum genus dicendi vulgare, nec praetermittenda videtur consuetudo hominum nostrae aetatis eorumque percipiendi facilitas. 9. Quod ad nomina propria personarum et locorum attinet, opera est data, praesertim in hac altera editione, ut saltem in eodem libro eademque significatione uniformitas servaretur, praelato, ut patet, scribendi modo certiore aut, in re dubia, editionis Xystinae–Clementinae ratione expressa, quae propius accedit ad formam Graecam, quae, ad hoc quod pertinet, est textu Masoretico antiquior.
Orthographia, attento fine liturgico Novae Vulgatae editionis, qui imprimis perspicuitatem exposcit, non sequitur varietatem exemplarium manu scriptorum, sed usum, qui hac aetate magis invaluit; qua in re studium est positum in uniformitate. Interpunctioni, quae potius practicas quasdam rationes sequitur, est propositum ut sive lectioni sive interpretationi sit adiumento, cum textus sit huiusmodi ut “ ad eum versiones vulgares referantur ”.
In Nova Vulgata editione idem ordo librorum servatur, qui proprius est editionis Xystinae–Clementinae. Ordo autem numerorum capitum et versiculorurn conformatus est numerandi rationi, quae in quibusque textibus primigeniis invenitur. In Psalterio ergo ordo textus Masoretici servatur, ordine Vulgatae editionis intra parentheses posito.
Textus denique poetici secundum ordinem versuum sunt typographice dispositi, ratione, ut decet, habita necessitatum Liturgiae Horarum.
EDUARDUS SCHICK eps.
Praeses Pontificiae Commissionis
pro Nova Vulgata editione |
