| KONGREGACJA NAUKI WIARY CZĘSTO ZADAWANE PYTANIA 1 – Czym jest Kongregacja Nauki Wiary? Kongregacja Nauki Wiary (po łacinie Congregatio pro Doctrina Fidei, w skrócie CDF), znana od założenia jako Święta Inkwizycja, a później jako Święte Oficjum, jest organem Kurii Rzymskiej, którego zadaniem jest krzewienie i ochrona doktryny Kościołakatolickiego. Jak każda inna dykasteria Kurii Rzymskiej jest to instytucja prawa kościelnego w służbie Ojca Świętego, w jego uniwersalnej misji w kwestiach wiary i moralności. Jej zadaniem jest pilnowanie, aby wyznawanie prawdziwej wiary przewodziło całej działalności Kościoła: liturgii, przepowiadaniu, katechezie, życiu duchowemu, działalności ekumenicznej, nauce społecznej itp. 2 – Czym zajmuje się Kongregacja Nauki Wiary? Kongregacja Nauki Wiary jest narzędziem w ręku papieża i oddaje się służbie Kościołowi w zakresie strzeżenia i krzewienia wiary. Głównym jej zadaniem jest propagowanie i ochrona nauki o wierze i moralności w całym świecie katolickim, promowanie studiów w celu pogłębienia zrozumienia wiary, wspieranie biskupów w wykonywaniu zadań, dla których zostali ustanowieni autentycznymi nauczycielami i głosicielami wiary i dla celu których mają obowiązek strzec i propagować integralność tejże wiary. W szczególności kompetencje Kongregacji dotyczą następujących aspektów: - zagadnienia dotyczące doktryny wiary i życia moralnego; - badanie nowych teorii dogmatycznych i moralnych; - krytyka i ewentualne potępienie nauczania sprzecznego z zasadami wiary; - uprzednia ocena dokumentów wydawanych przez inne dykasterie w tym, co dotyczy wiary i obyczajów; - badanie przypadków pseudomistyki, rzekomych objawień, przekazów przypisywanych nadprzyrodzonemu pochodzeniu, spirytyzmu, magii i symonii; - badanie przestępstw przeciwko wierze, moralności i sprawowaniu sakramentów; - promocja i organizacja studiów i konferencji. 3 – Jak pokrótce przedstawia się historia Kongregacji Nauki Wiary? W 1542 r. Paweł III powołał komisję złożoną z sześciu kardynałów, której zadaniem było nadzorowanie kwestii dotyczących wiary (Bulla Licet ab initio z 21 lipca 1542 r.). Komisja ta, znana pod nazwą Świętej Inkwizycji Rzymskiej i Powszechnej, miała początkowo charakter wyłącznie trybunału ds. herezji i schizmy. Paweł IV, począwszy od 1555 r., znacznie rozszerzył zakres jej działania, czyniąc ja kompetentną do rozstrzygania również kwestii moralnych o różnym charakterze. W 1571 r. Pius V utworzył Kongregację ds. Rewizji Indeksu Ksiąg Zakazanych. To zadanie, początkowo przypisane inkwizycji, było wykonywane przez nową dykasterię aż do jej zniesienia w 1917 r. Po reformie kurii przeprowadzonej przez Sykstusa V (Bulla Immensa aeterni Dei z 22 stycznia 1588 r.) działalność inkwizycji objęła wszystko, co bezpośrednio lub pośrednio mogło dotyczyć wiary i moralności. Pius X zreorganizował Kongregację, zmieniając jej starodawną nazwę na Świętą Kongregację Świętego Oficjum (Konstytucja apostolska Sapienti consilio z 29 czerwca 1908 r.). Później Benedykt XV, znosząc Świętą Kongregację Indeksu, ponownie przeniósł jej zadania na Święte Oficjum, odbierając z kolei tejże dykasterii sprawy odpustów (Motu proprio Alloquentes z 25 marca 1917 r.). W 1965 r. Paweł VI przeprowadził nową reformę Kongregacji. Zmienił jej nazwę na Świętą Kongregację Nauki Wiary i dokonał aktualizacji metod stosowanych przy badaniu doktryn: pozytywny charakter korekty błędów przeważył nad karnym charakterem potępienia, do czego dochodziła troska, ochrona i promocja wiary (Motu proprio Integrae servandae z 7 grudnia 1965 r.). Przy tej okazji zniesiono również Indeks Ksiąg Zakazanych. Jan Paweł II, na mocy Konstytucji apostolskiej Pastor Bonus z 28 czerwca 1988 r. zdecydował o dalszej reorganizacji całej Kurii Rzymskiej, określając również funkcję, zadania i normy Kongregacji Nauki Wiary, której zadanie polega na „rozwoju i strzeżeniu nauki wiary i obyczajów w całym świecie katolickim” (art. 48). W następstwie tej reformy, w dniu 29 czerwca 1997 r., zatwierdzono nową Agendi ratio in doctrinarum examine (W sprawie postępowania przy badaniu doktryn). W sprawach, które tego wymagają, Kongregacja działa również jako trybunał: „rozpatruje przestępstwa przeciwko wierze oraz poważniejsze przestępstwa popełnione zarówno przeciw obyczajom, jak i w sprawowaniu sakramentów” (art. 52). Na mocy motu proprio Sacramentorum sanctitatis tutela z 30 kwietnia 2001 r. Jan Paweł II ogłosił nowe normy proceduralne dotyczące niektórych poważnych przestępstw należących do wyłącznej kompetencji Kongregacji. Zaktualizowana wersja tych norm została ogłoszona przez Benedykta XVI 21 maja 2010 r. 4 – Gdzie znajduje się siedziba Kongregacji Nauki Wiary? Obecna siedziba Kongregacji Nauki Wiary mieści się w historycznym „Palazzo del Sant’Uffizio”, w sąsiedztwie wejścia „Petriano” do Państwa Watykańskiego. Budynek znajduje się poza granicami Watykanu: jest to eksterytorialny obszar Stolicy Apostolskiej we Włoszech, regulowany Traktatami Laterańskimi z 1929 r. Pałac został zbudowany po raz pierwszy w 1514 r. dla kardynała Lorenzo Pucciego i przyjął nazwę „Palazzo Pucci”. W 1566 r. pałac został zakupiony przez Piusa V za 9000 skudów i zamieniony na siedzibę inkwizycji. W 1586 r. Sykstus V nakazał zbudować więzienia, które po latach wyszły z użytku. W latach 1811–1814 Leon XII odrestaurował budynek i przywrócił więzienia. W 1869 roku ukończono fasadę na Piazza del Sant’Uffizio. Całkowitą renowację budynku zaprojektował i zrealizował Pietro Guidi w latach 1921–1925. 5 – Jak jest zorganizowana Kongregacja Nauki Wiary i jakie są jej szczególne zadania? Kongregacja składa się z kolegium członków (kardynałów i biskupów), na czele którego stoi prefekt, wspomagany przez sekretarza i podsekretarza, a także przez promotora sprawiedliwości. Do personelu należą współpracownicy, którzy pod kierunkiem własnych kierowników sekcji i zgodnie ze swoimi kompetencjami oraz różnymi potrzebami Kongregacji zajmują się przedłożonymi sprawami. Kongregacja obejmuje trzy sekcje: Sekcja doktrynalna zajmuje się sprawami związanymi z krzewieniem i ochroną doktryny wiary i moralności. Sekcja dyscyplinarna zajmuje się przestępstwami popełnionymi przeciwko wierze, a także poważniejszymi przestępstwami przeciwko moralności i przy sprawowaniu sakramentów. Bada także inne problemy związane z dyscypliną wiary. Sekcja ds. małżeństwa bada sprawy związane z privilegium fidei. Zajmuje się motywami rozwiązania małżeństwa in favorem fidei oraz innymi aspektami węzła małżeńskiego związanymi z ważnością sakramentu. W swoich pracach Kongregacja jest wspomagana przez grupę konsultorów. Spotkania konsultorów odbywają się z reguły raz w tygodniu. Rozpatrywane kwestie i opinie konsultorów są następnie omawiane przez kolegium członków Kongregacji posiadających głos decydujący. Ich decyzje są następnie przedkładane do zatwierdzenia przez papieża przy odpowiedniej audiencji. Przy Kongregacji Nauki Wiary ustanowione są również Papieska Komisja Biblijna i Międzynarodowa Komisja Teologiczna, które pod przewodnictwem prefekta działają według norm własnych. Kongregacja posiada także własne archiwum historyczne, do którego mają dostęp wykwalifikowani naukowcy. 6 – Czym charakteryzuje się Kongregacja Nauki Wiary? Po opublikowaniu konstytucji Pastor bonus z 28 czerwca 1988 r., na mocy której Jan Paweł II zreorganizował Kurię Rzymską, Kongregacja Nauki Wiary nie ma już wyłącznie zadania obrony wiary, ponieważ towarzyszy temu również i przede wszystkim misja krzewienia doktryny. Dykasteria wspiera biskupów, czy to pojedynczych, czy zgromadzonych na zebraniach, w wykonywaniu zadania, przez które stają się oni autentycznymi nauczycieli i głosicielami wiary. Są oni zobowiązani do bycia jej czujnymi strażnikami i gorliwymi promotorami (art. 50). Zgodnie z artykułem 52 Kongregacja Nauki Wiary ma szczególne kompetencje do orzekania o „przestępstwach przeciwko wierze i najpoważniejszych przestępstwach przeciwko moralności i przy sprawowaniu sakramentów, które zostały jej powierzone, a także wyjaśnia zaciągnięcie sankcji kanonicznych lub przystępuje do ich nałożenia, zgodnie z prawem powszechnym bądź też własnym”. Aby zagwarantować jednolitość kierunku doktrynalnego w życiu Kościoła, Konstytucja Pastor bonus stanowi (art. 54), że dykasterie Kurii Rzymskiej muszą przedłożyć uprzedniemu orzeczeniu Kongregacji wszystkie dokumenty przeznaczone do publikacji, a dotyczące w każdym razie wiary i moralności. Będąc kompetentną w zakresie privilegium fidei, zgodnie z konstytucją Pastor bonus (art. 53), Kongregacja rozpatruje również przyczyny zerwania węzła małżeńskiego między stroną ochrzczoną i nieochrzczoną lub między dwoma stronami nieochrzczonymi, gdy nie można zastosować przywileju Pawłowego. W wykonywaniu swoich funkcji instytucjonalnych Kongregacja Nauki Wiary, oprócz zwykłej władzy administracyjnej i prawa łaski, wykonuje również władzę stricte sądowniczą, ponieważ funkcjonuje zarówno jako forum łaski, jak i jako trybunał we właściwym znaczeniu, osądzając przestępstwa herezji, schizmy, apostazji oraz najcięższe przestępstwa (delicta graviora) przeciwko moralności i przy sprawowaniu sakramentów. 7 – Kim są aktualni przełożeni Kongregacji Nauki Wiary? Aktualnymi przełożonymi Kongregacji Nauki Wiary są: Prefekt: J.Em. ks. kard. Luis Francisco Ladaria Ferrer SJ Sekretarz: J.E. ks. abp Giacomo Morandi Sekretarz pomocniczy: J.E. ks. bp Joseph Augustine Di Noia OP Sekretarz pomocniczy: J.E. ks. bp Charles Jude Scicluna Podsekretarz: ks. prałat Matteo Visioli Podsekretarz pomocniczy: Wielebny Armando Matteo Promotor sprawiedliwości: O. Robert Joseph Geisinger, SJ 8 – Jak wygląda aktualny schemat organizacyjny Kongregacji Nauki Wiary? Wraz z kardynałem prefektem, który zarządza Kongregacją, kieruje nią i reprezentuje, Dykasteria składa się z grupy kardynałów i biskupów diecezjalnych, sekretarza, sekretarza pomocniczego, podsekretarza, promotora sprawiedliwości i odpowiedniej liczby współpracowników różnych stopni (kierownicy sekcji, referenci, asystenci sekretariatu, asystenci techniczni i biurowi), pochodzących z wielu krajów świata i rozdzielonych na różne sekcje zgodnie z ich kompetencjami. Sekretarz jest najbliższym współpracownikiem prefekta, który pomaga w ogólnym zarządzaniu dykasterią, przygotowuje sprawy, które należy przedstawić na sesjach zwyczajnych i plenarnych, wyznacza konsultorów do studiowania najważniejszych i najbardziej delikatnych zagadnień oraz przewodniczy ich posiedzeniom, rozdziela pracę między różnych pracowników i nadzoruje ich działania, korzystając w spełnianiu tych funkcji z pomocy podsekretarza (funkcja ustanowiona podczas ostatniej reorganizacji), przez którego może być zastępowany w przypadku nieobecności lub zaistniałej przeszkody. Z Kongregacją współpracują także różni konsultorzy, nominowani przez papieża i wybrani spośród osobistości z całego świata ze względu na doktrynę, rozwagę i specjalizację. Jeśli wymaga tego dana kwestia, można do nich dołączyć innych ekspertów, którzy w razie potrzeby mogą być również wezwani do udziału w posiedzeniach rady konsultorów. 9 – Czy decycje Kongregacji Nauki Wiary w sprawach wiary i moralności są wiążące dla wiernych katolickich? Decyzje Kongregacji Nauki Wiary mogą być, w zależności od poruszanego tematu, doktrynalne lub dyscyplinarne, a ponieważ mają dużą rangę, w niektórych przypadkach muszą być zatwierdzone przez papieża. Dokumenty doktrynalne, zawsze zatwierdzane przez Ojca Świętego, uczestniczą zatem w zwyczajnym nauczaniu Papieża, jak uczy instrukcja Donum veritatis, nr18: „W spełnianiu powszechnej misji Biskupowi Rzymu pomagają urzędy Kurii Rzymskiej, a w tym, co odnosi się do spraw wiary i moralności, jest on wspierany szczególnie przez Kongregację Nauki Wiary. Wynika z tego, że dokumenty tej Kongregacji osobiście zatwierdzone przez Papieża wchodzą w zakres zwyczajnego nauczania następcy Piotra”. 10 – Jakie kontakty publiczne utrzymuje Kongregacja Nauki Wiary? Duże znaczenie mają spotkania z episkopatami przy okazji ich wizyt ad limina Apostolorum. Na szczególną uwagę zasługują okresowe spotkania z niektórymi przełożonymi generalnymi instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego, aby w bezpośrednim i konstruktywnym dialogu rozważyć różne bieżące kwestie, umieszczając je w ogólnym i organicznym kontekście, celem wspierania wzajemnej współpracy. Ponadto nie brakuje spotkań z grupami wyższego duchowieństwa, kapłanów, wiernych oraz studentów teologii i prawa kanonicznego, zainteresowanych poznaniem struktury, działalności i trybu pracy Kongregacji. 11 – W jaki sposób działalność Kongregacji Nauki Wiary zwraca się ku „ostatnim”? Przede wszystkim dla Kościoła „ostatnimi” są nie tylko ci, którzy znajdują się w trudnej sytuacji ekonomicznej, ale i również zwykli wierni, ci, którzy chcą być utwierdzeni w zdrowym i poprawnym rozumieniu i wyrażaniu wiary oraz w życiu zgodnym z tą wiarą. „Ostatnimi” są także wszyscy ci, którzy, chcąc żyć i wiernie świadczyć o wierze katolickiej, pragną otrzymać ku temu pomoc. To właśnie tę posługę Kongregacja Nauki Wiary pragnie pełnić wobec Kościoła z nadania Ojca Świętego. Posługa ta zakłada, że Kongregacja, w wyżej opisanej perspektywie, zajmuje się również najważniejszymi kulturowymi i etycznymi punktami odniesienia danego czasu, aby pokazać, jak światło Ewangelii oświetla i nadaje sens każdemu aspektowi ludzkiego życia. W tej pracy właściwa ekspozycja i przekaz wiary wymagają rzeczywistego uwzględnienia adresatów, by byli znani i kochani zgodnie z miarą Ewangelii, a także realistycznego wzięcia pod uwagę wszystkich ich słabości, które naznaczają ich istnienie, jak nieustannie powtarza w swym nauczaniu papież Franciszek. 12 – Gdzie można znaleźć dokumenty opublikowane przez Kongregację Nauki Wiary? Dokumenty opublikowane po Soborze Watykańskim II, które dają miarodajne odpowiedzi na nowe pytania z zakresu chrystologii, eklezjologii, antropologii, teologii wyzwolenia, powołania teologa, nauki o sakramentach i o moralności, zebrano w tomie Documenta inde a Concilio Vaticano secundo expleto edita (1966-2005), Città del Vaticano, Libreria Editrice Vaticana, 2005, przetłumaczonym na różne języki.Zbiór ten, wraz z innymi dokumentami, znajduje się na watykańskiej witrynie internetowej Kongregacji i jest łatwo dostępny do wglądu i pobrania. 13 – Czy istnieje strona internetowa Kongregacji Nauki Wiary? Tak, na stronie http://www.vatican.va/roman_curia/congregations/cfaith/index_it.htm można zobaczyć profil, historię i organizację tej dykasterii, teksty opublikowanych dokumentów, tytuły tomów serii Documenti e Studi, akta sympozjów, opis rocznej działalności, kalendarium spotkań z komisjami doktrynalnymi i wreszcie niektóre przemówienia i wystąpienia Prefekta Kongregacji Nauki Wiary. 14 – Jak można się skontaktować z Kongregacją Nauki Wiary? Poprzez zwykłą pocztę, na adres Prefekta Kongregacji Nauki Wiary: 00120 Città del Vaticano. |
