ŚWIĘTA KONGREGACJA NAUKI WIARY
ODPOWIEDZI NA PRZEDSTAWIONE WĄTPLIWOŚCI DOTYCZĄCE «IZOLOWANIA MACICY» I INNYCH ZAGADNIEŃ Ojcowie Kongregacji Nauki Wiary uznali, że na wątpliwości przedstawione na zebraniu plenarnym i niżej przytoczone należy odpowiedzieć w następujący sposób: 1. Czy jest dozwolone całkowite usunięcie macicy (hysterectomia), gdy została ona poważnie uszkodzona (np. w następstwie porodu lub cesarskiego cięcia) i gdy w opinii lekarzy jest to wskazane ze względu na bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia matki, chociaż spowoduje to zarazem jej trwałą bezpłodność? Odpowiedź: Tak. 2. Czy jest dozwolone usunięcie macicy (hysterectomia) w celu uniknięcia ewentualnych przyszłych zagrożeń związanych z poczęciem dziecka, gdy jej stan (związany np. z wykonanymi poprzednio zabiegami cesarskiego cięcia), chociaż sam w sobie nie zagraża bezpośrednio życiu i zdrowiu kobiety, prawdopodobnie uniemożliwi bezpieczne donoszenie następnej ciąży, a w niektórych przypadkach może nawet stworzyć poważne zagrożenie? Odpowiedź: Nie. 3. Czy takiej samej sytuacji, o jakiej mowa w punkcie 2, wolno dokonać podwiązania jajowodów (który to sposób postępowania jest nazywany także «izolowaniem macicy») zamiast usunięcia macicy, w celu osiągnięcia tego samego rezultatu, to znaczy uniknięcia zagrożeń związanych z ewentualną ciążą, przez zabieg łatwiejszy dla lekarza i mniej niebezpieczny dla kobiety, a także ze względu na fakt, że wywołana w ten sposób bezpłodność jest w niektórych przypadkach nieodwracalna? Odpowiedź: Nie. Wyjaśnienie W pierwszym przypadku usunięcie macicy jest dozwolone, ponieważ ma charakter bezpośrednio leczniczy, chociaż przewiduje się, że spowoduje trwałą bezpłodność. Patologiczny stan macicy (na przykład krwotok, którego nie można powstrzymać w inny sposób) sprawia, że jej usunięcie staje się wskazane z medycznego punktu widzenia. Właściwym celem zabiegu jest zatem wyeliminowanie poważnego aktualnego niebezpieczeństwa zagrażającego kobiecie, a nie zapobieżenie ewentualnej przyszłej ciąży. Z moralnego punktu widzenia inaczej przedstawia się przypadek usunięcia macicy i «izolowania macicy» w okolicznościach opisanych w punktach 2 i 3. Praktyki te należą bowiem do moralnej kategorii sterylizacji bezpośredniej, określonej w dokumencie Quaecumque sterilizatio (AAS 58 [1976], 738-740, nr 1) jako działanie, które «zmierza bezpośrednio tylko do tego, by przekreślić możliwość prokreacji». «Zgodnie z nauczaniem Kościoła - kontynuuje ten dokument - jest więc zakazana w sposób absolutny sterylizacja bezpośrednia, bez względu na jakąkolwiek słuszną subiektywną intencję działających, mającą na uwadze zdrowie lub uniknięcie zła, czy to fizycznego, czy psychicznego, jakie należałoby przewidywać lub jakiego należałoby się obawiać na skutek ciąży». W przypadku opisanym w punkcie 2 macica sama w sobie nie stwarza żadnego bezpośredniego zagrożenia dla kobiety. Propozycja «izolowania macicy» jako alternatywy dla jej usunięcia stanowi jasny dowód na to, że sama macica nie jest przyczyną zaburzeń zdrowia kobiety. Dlatego opisane wyżej sposoby postępowania nie mają charakteru ściśle leczniczego, ale zmierzają do ubezpłodnienia przyszłych płodnych aktów płciowych, podejmowanych w sposób wolny. Cel, jakim jest ochrona matki przed zagrożeniami związanymi z ewentualną przyszłą ciążą, zostaje więc osiągnięty przez sterylizację bezpośrednią, która sama w sobie jest zawsze moralnie niedozwolona, podczas gdy można wybrać w sposób wolny inne metody, moralnie godziwe. Pogląd przeciwny, według którego sposoby postępowania opisane w punktach 2 i 3 są formami sterylizacji pośredniej, dopuszczalne w określonych okolicznościach, nie może być zatem uważany za słuszny ani stosowany w praktyce szpitali katolickich. W czasie Audiencji udzielonej niżej podpisanemu Kardynałowi Prefektowi Kongregacji Nauki Wiary Ojciec Święty Jan Paweł II zatwierdził powyższe Odpowiedzi i nakazał je opublikować. Rzym, w siedzibie Kongregacji Nauki Wiary, 31 lipca 1993 r. JOSEPH Kard RATZINGER Prefekt + ALBERTO BOVONE Arcybiskup tytularny Cezarei Numidyjskiej Sekretarz |