The Holy See Search
back
riga

LATINITAS
Opus Fundatum in Civitate Vaticana

 

DE LAVDE CERVISIAE

 

1 Dignas, clara, tibi laudes, ceruisia, dicam;
Vt faueas nobis, petimus, regina liquorum,
causa meae Musae, sitienti infunde poetae
te, tibi ut apta bibam, de te cum carmina scribam:
5 Nam cunctantem impellis, ut audeat edere uersus.
Fit leuior miseris te pectora cura regente;
pulchrior efficitur per te quoque pallida nympha;
cauponae tenebris ad proelia trudis inertem;
9 mutus, dum poterit, te persuadente loquetur
Nostra, benigne, legens si carpseris orsa, sodalis,
et miratus eris, num res sit carmine digna,
uersiculis lectis zythum meruisse uidebis
13 laudes atque una Musa suadente bibemus.
O ceruisia te mortales semper amarunt.
Quis primus biberit, quis homo te inuenerit olim,
ignoro; a superis demissa uideris in orbem.
17 Cum matura Ceres forti nupsisset Iaccho,
frumento liquido uis est donata Lyaei.
Amnis aquas legimus minime Babylona bibisse
legibus et zythum purum sanxisse seueris.
21 Ingens Pyramidum cum substrueretur arena
moles in calida, te non solum umbra refecit,
fesse labore opifex; certe ceruisia iuuit!
Non uixit liquido Cereris sine munere gratae
25 Gallia nec spreuit tales Hispania potus.
Semina frumenti sunt Celtis pocula laetis.
O utinam Brennus secum hordea tosta tulisset!
Graeculus insipiens cur frumentaria fugit
29 pocula? Cur Hellas acidam - uae! - maluit uuam?
O Danaum morem ne sis, Romane, secutus!
Barbara quae credis, tibi sunt imitanda bibenti!
Heu, frustra monui! Tibi zytha aliena manebunt.
33 En, trans Danuuium stabulans quid barbarus hausit
Germanos Tacitus ceruisiam amare feroces
scriptor commemorat; cui fido credite testi!
Ad Rheni ripas ursina pelle iacentes
37 semper post calicem calicem exhausisse feruntur:
Pellibus abiectis tamen hoc quoque tempore potant!
Per medium monachos artem coluisse coquendi
et monachas aeuum nec claustra fuisse docemur,
41 fratribus hortatis quae fortia zytha negarent
Ieiunantibus bis panis ceruisia facta est.
Christicolis igitur conceditur humor agrorum
coctus, qui siccis cor laetificare putatur:
45 Christus si nosset, sumpsisset pocula zythi.
Nunc nulla est regio, cui frumentarius humor
ignotus lateat, cum toto potus in orbe
iam soleat fieri: Latices Europa coquendo
49 se uetus exercet neque nigra eget Africa zythi
fortis et a populis ceruisia amatur Eois,
nec bene cocta nouus contemnit pocula mundus
nec sitit Australis sine potibus insula caris:
53 Semper, qui sitiunt, placet omnibus humor ubique!
Zythum cur malim quam Bacchica uina, requiris.
Iussane recta sequar, decemas, arbiter aeque,
qui potus similes - minime sunt! - dixeris ambos.
57 Ebria post calices fit mens utriusque liquoris:
Si nimium biberis, uexaberis atque dolebis,
in summa cerebri uehemens dolor arce sedebit
et grauis, ut uomites, torquebit nausea uentrem.
61 Cur sua potemus, demonstrans ipsa loquetur
atque Ceres flauis circumdata tempora aristis:
Vitibus ereptae nulla arte premuntur et uuae
tunc ultro corrumpuntur. Cerealia uero
65 pocula producit prudentia summa coquentum.
Antea homo non fit, quam granis miscuit undam.
Cui responsa dabit iusto in certamine uino
ut semper nimio uenas inflatus Iacchus:
69 Forte merum quaerunt, qui memet semper amabunt:
Gaudia laturus deueni caelitus ad uos.
- Corpora quo recreent homines, sum spumeus humor,
quo recreent animos. Leuior sum uitibus: Ora
73 dum iam, Bacche, grauas, nondum ebrietate molesto,
dum te operante sopor fessos complectitur artus,
carmina nostri aliis iam laeta cubantibus edunt.
- Forte merum quaerunt, qui memet semper amabunt
77 me duce militiam -uae! - pauperiemque ferentes.
- Quem uino impuleras, uino sibi leta parauit
Eurytus ille furens et Maenadas Orphea dextris
caedere iussisti. Si Centaurea bibisset
81 turba meos calices, minus arma cruenta fuissent:
Nam flagrantem animi lupulo atque quiete furorem
saeui sedamus; fit pax per pocula zythi.
- Forte merum quaerunt, qui memet semper amabunt:
85 Per mea diffugiunt mordaces numina curae.
- Aut acidus laedis, uae, Bacche, palata gulasque
atque fluens porro stomachum acrius uris aceto
aut nimium dulcis caput afficis omne dolore.
89 Ast ego crateri, qua fiat amarior, herbam
adiungo dulci, latices ut cuique ferantur.
- Forte merum quaerunt, qui memet semper amabunt:
Me coluisse uiros scitote antiquitus almum.
93 - Heus, dignissima sum, gelido quae munere donem
mortales cupidos; cito nostram cingite frontem
lauru, qui potum semper coluistis auitum:
Aurea debetur mihi, cede, corona tabernae!
97 En, utri, ipse uide, tribuatur palma liquori
ac sit uter meritus certamine praemia uictor.
Quomodo, nunc referam, ceruisia nostra coquatur:
Quae sator inseuit peraratis semina sulcis,
101 sol atque imber alunt; tenuis progerminat herba
granifera et culmo per menses crescit arista.
Cum laetis segetes sol flauas torret in aruis,
hordea iam populo matura metuntur agresti.
105 Mitia folliculis uementi grana flagello
duris excutiuntur et ad caua tecta mouentur,
tecta, ubi materies coctoribus apta paretur.
Hic adduntur aquae; madefacta polenta uirescit
109 mox torrenda: Virens necat ignifer aer et arens
germen: Tunc tostum contundunt saxa molarum;
quomodo potandum mutatur siccus in aequor
granorum puluis? Quaue utitur arte coquendi
113 coctor, uti fiat ceruisia digna Lyaeo?
Erumpunt liquidae claris e fontibus undae:
His admiscentur fragmenta liquoribus atque
flamma paulatim crescente fouentur aheno
117 magno, se ut mutans dulcedine mixta fruatur
lympha noua. Postquam est exhausta polenta per undam
et uis frumenti feruente soluta liquore,
colando micae Cereris remouentur inanes.
121 Colatum laticem reddunt crateribus acrem
flammis impositis, iterum ut recoquatur, et intus
assidue trullis agitatur sucus aenis
uoluitur et semper cortinis aureus humor.
125 Quid Cereri liquidae, quo fiat acerba, peritus
immiscet coctor, quia potus amatur amarus?
Flos lupuli laticem propriis tunc uiribus auget:
Quam gracilem ripae Natura inseuit opacae,
129 hastae iungit homo uitem piger alta petentem.
Fert maribus demptis sine semine femina gemmam.
Quis lupuli ualidum, quis acerbum spernat aroma?
Assidue trullis agitatur sucus aenis
133 uoluitur et semper cortinis aureus humor,
dum percoctus erit. Quid posthac accidat, edo:
Post horas aliquot confusis partibus arte
ambabus latici calidus subducitur ignis.
137 Undam mellifluam per cribra liquare necessest;
grani sucus deinde refrigerat ante liquatus,
fermentum gelidae quam possumus addere cupae.
Dulcia qua Cereris mutantur in acrius almae,
141 cum fermentantur, faex aut nat in aequore summo
aut cupae fundo soluens operatur in imo.
Excipiunt latices tunc dolia magna liquatos,
in quibus unda recens, dum fit matura, quiescit.
145 Rebus spumeus his et dulcis nascitur humor,
nec lupulorum herbae cui desit gustus acerbae.
O ceruisia tu contraria iungis et unis
conciliasque uiros, ut laeta mente bibatur.
149 Te manante pigros obscura taberna scholares
attrahit: Ecce uenit curritque professor eodem.
Te potant iuuenes et potat cana senectus.
Cui sunt diuitiae, bibit et te uolgus egenum.
153 Per te militiam toleret cum miles acerbam,
lis interdum oritur nimium potantibus atque
rixa, sopor uerum demergit saepius omnes.
Fida Dei te plebs et laudat episcopus almus:
157 Gratia ubi dicta est, populus concurrit in unum,
ut tua concelebrent post missam templa fideles.
Haustu te timido uideo sorbere puellam,
cum citior dominos te cantharus expleat, et uix
161 sugit aquam puram Cereris sine numine quisquam.
In cauponam igitur nos conueniemus, amici,
uespere et ad lucem remanebimus intus alacres
crastinam, gelidum dum mittent dolia zythum.
165 Spumeus offertur iunctis potoribus humor:
Pocula fer nobis, hac ne pereamus in aula,
pocula! Tam procul, heu, quid, iners pincerna, moraris
a sitiente choro? Socios ne sperne uocantes,
169 carmina quis blaesis rudiora canuntur! Adesto,
hoc ne quis sitiens aut sobrius exeat horto.
Dum canimus dignas, mea, te, ceruisia, laudes,
te dum, clara, bibo, de te dum carmina scribo,
173 hic inter calices cum fratribus usque sedebo.
   
 

MARTINVS FREVNDORFER

  

   

                                 

top