The Holy See
back up
Search
riga

Ն.Ս.Օ.Տ.Տ. ԳԱՐԵԳԻՆ Բ. ԾԱՅՐԱԳՈՅՆ ՊԱՏՐԻԱՐՔ
ԵՒ ԱՄԵՆԱՅՆ ՀԱՅՈՑ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԻՆ ՈՂՂՈՒԱԾ
ՆՈՐԻՆ ՍՐԲԱԶՆՈՒԹԻՒՆ
ԿԱՐԴԻՆԱԼ ԹԱՐՉԻԶԻՈ ԲԵՐԹՈՆԷ
ՎԱՏԻԿԱՆԻ ՊԵՏՔԱՐՏՈՒՂԱՐԻ ՈՒՂԵՐՁԸ
ՄԱՅՐ ԱԹՈՌ Ս. ԷՋՄԻԱԾԻՆ

 

Վե­հա­փառ Տէր, Բարձ­րաշ­նորհ և Գե­րաշ­նորհ Տեարք, Հո­գեշ­նորհ Հայ­րեր, սի­րե­լի եղ­բայր­ներ եւ քոյ­րեր, բո­լո­րիդ էլ ող­ջու­նում եմ խա­ղա­ղու­թե­ան սուրբ համ­բոյ­րով:

­Հայոց եր­կի­րը նոր ժա­մա­նած, Ն. Ս. Օ. Տ. Տ. Գա­րե­գին Բ. Կա­թո­ղի­կո­սը անզուգա­կան բա­րե­հա­ճու­թե­ամբ ի­նձ հիւ­րըն­կա­լեց այս Տա­ճա­րում, ծի­սա­կան երգեցո­ղու­թե­ամբ եւ Հայ Ե­կե­ղե­ցու ա­ղօթ­քով: Ո­ւխ­տի եմ ե­կել այս­տեղ, ո­րով­հե­տեւ տեղիս սուրբ է: Հայոց ե­կե­ղե­ցա­կան եւ հո­գե­ւո­րա­կան կե­ան­քի կենտ­րոն լի­նե­լուց բա­ցի, նախ այն վայրն է, որ­տեղ, ի­նչ­պէս ա­նունն ի­սկ յու­շում է, «էջ Մի­ա­ծինն», ի­ջե­ալ՝ Սուրբ Գրի­գոր Լու­սա­ւոր­չին ե­րե­ւա­լու հա­մար: Այս­պէս, ոչ մի­այն հռ­չա­կա­ւոր տաճա­րի հիմ­քե­րը դրեց, այլ հին ու հա­ւա­տա­րիմ քրիս­տո­նէ­ու­թե­ան, ի­նչ­պի­սին է Հայ Ե­կե­ղե­ցին:

­Խո­նարհ­ւում եմ, ի­նչ­պէս նախապէս ա­րել էր եր­ջան­կայի­շա­տակ Յով­հան­նէս Պօ­ղոս Բ. Պա­պը, այս Ե­կե­ղե­ցու սր­բու­թե­ան պատ­մու­թե­ան ա­ռաջ, որ ար­մա­տա­ցած է Թա­դէ­ոս եւ Բար­թու­ղի­մէ­ոս Սուրբ Ա­ռա­քե­ալ­նե­րի քա­րո­զու­թե­ան մէջ: Ու­րախ եմ յատ­կա­պէս, որ հենց ինքը՝ Յով­հան­նէս Պօ­ղոս Բ. Պա­պը կա­մե­ցաւ Վազ­գէն Ա. Կաթո­ղի­կո­սին ու­ղար­կել այս Սուրբ Ա­ռա­քե­ալ­նե­րի մա­սունք­նե­րից: Նոյն Քահանայա­պե­տը Ձերդ Սր­բու­թե­ան յանձ­նեց Սուրբ Գրի­գոր Լու­սա­ւոր­չի մասունքնե­րը՝ Սուրբ Պետ­րոս եւ Պօ­ղոս Ա­ռա­քե­ալ­նե­րի դամ­բան­նե­րը Ձեր կատարած ան­մո­ռա­նա­լի այ­ցի ըն­թաց­քում: Մինչ այդ նրանք պահ­ւում է­ին Նափոլիում՝ Սուրբ Գրի­գոր Հայ­կազ­նի Վան­քում, եւ սահ­մա­նո­ւե­ցին Ե­րե­ւա­նի նոր տա­ճա­րի համար, ո­րի գե­ղեց­կու­թիւ­նը բազ­միցս գո­վեր­գել են ի­նձ:­

Այո՛, Ա­ռա­քե­ալ­նե­րի հի­ման վրայ է կա­ռու­ցո­ւած Ե­կե­ղե­ցին: Ու դժոխքի դռները այն չպիտի յաղթահարեն: Հայ Ե­կե­ղե­ցին վկայեց Քրիս­տո­սին ոչ մի­այն իր ժո­ղովր­դի դար­ձով, այլեւ այն­պի­սի հա­ւա­տար­մու­թե­ամբ, որ ժա­մա­նա­կի ըն­թաց­քում ա­րե­ան բարձր գնով վճա­ռեց: Ոչ ոք չի կա­րող հայե­րից կոր­զել իրենց հա­ւա­տը, ինչպէս հնա­րա­ւոր չէ մաշ­կը բա­ժա­նել նրա գոյ­նից, ա­սել է ձեր մեծ եւ վա­ղե­մի մի գրո­ղը:

­Բե­նե­դիկ­տոս ԺԶ. Պա­պը, ամ­բողջ Կա­թո­ղի­կէ Ե­կե­ղե­ցու ա­նու­նից, շնոր­հա­կալ է ձեր այս հա­ւա­տար­մու­թե­ան պատ­մու­թե­ան հա­մար, որ զար­դա­րո­ւեց նաեւ սուրբ Կու­սան­նե­րի մար­տի­րո­սու­թե­ամբ, ո­րոն­ցից աչ­քի են ը­նկ­նում Հռիփ­սի­մէն ու Գայիանէն, եւ ի­րենց տա­ճար­նե­րը այս­տեղ, կողքն են կանգ­նած: Սր­բու­թիւ­նը կենդա­նի է տար­բեր ծա­գու­մով քրիս­տո­նե­ա­նե­րի մօտ, եւ սուր­բե­րը մեր մէջ Աս­տ­ծոյ ներ­կա­յու­թե­ա­ն կեն­դա­նի վկա­յու­թիւնն են:

­Գի­տեմ թէ ա­նաս­տո­ւած իշ­խա­նու­թիւ­նը ի­նչ­քան հետամուտ եղաւ տկա­րաց­նել այս Ե­կե­ղե­ցին եւ գի­տեմ թէ քա­նի հա­ւա­տի վկա­ներ եւ նոյ­նիսկ ե­րա­նաշ­նորհ Հովիւներ ի­րենց ա­րիւ­նը թա­փե­ցին դեռ մօտ ան­ցե­ա­լում: Քա­ջա­տե­ղե­ակ եմ յատկապէս, Ձերդ Սր­բու­թիւն, թէ ի­նչ ան­խոնջ ջան­քեր շռայ­լե­ցիք վե­րա­կանգ­նե­լու հա­մար սո­վե­տա­կան վար­չա­կար­գից տկա­րա­ցած Ե­կե­ղե­ցին: Ի­րօք, կր­կին ան­գամ «Էջ Մի­ա­ծինն», ե­րբ բա­զում շինհ­րա­պա­րակ­ներ բա­ցո­ւե­ցին՝ կա­ռու­ցե­լու հա­մար եկե­ղե­ցի­ներ, որոնք տե­սա­նե­լի­օ­րէն հա­սա­րա­կու­թե­ան կենտ­րո­նում կը զե­տե­ղէ­ին Քրիս­տո­սի ներ­կա­յու­թիւ­նը. ե­րբ բազ­մա­թիւ ե­րի­տա­սարդ­ներ ճե­մա­րան­ ընդունուեցին՝ ազ­գին ծա­ռայե­լու հա­մար Ա­ւե­տա­րա­նով, որ Ձեր մշա­կոյ­թի աղ­բիւրն ու ծա­գումն է: Եւ ես ու­րախ եմ ու հպարտ, որ Կա­թո­ղի­կէ Ե­կե­ղե­ցին, յատ­կա­պէս շնոր­հիւ Քրիս­տո­նե­ա­նե­րի Մի­ու­թե­ան Նա­խա­ձեռն­ման Քա­հա­նա­յա­պե­տա­կան Խորհուր­դի աշ­խա­տան­քին, կա­րո­ղա­ցաւ նրան­ցից շա­տե­րին ըն­դու­նել սե­փա­կան Հա­մալ­սա­րան­նե­րը: Ան­ձամբ ես, որ մի Քա­հա­նա­յա­պե­տա­կան Հա­մալ­սա­րա­նի, Սալե­զե­ա­նի Վերատեսուչ (Ռեկ­տոր) է­ի, գի­տեմ թէ ի­նչ պար­ծան­քի ա­ռիթ էր մեզ համար՝ մշա­կու­թային եւ հո­գե­ւո­րա­կան ա­մուր կազ­մա­ւո­րու­մ ապահովելով օգ­նել մեր ա­ռա­ւել տա­ռա­պած եղ­բայր­նե­րին, լաւագոյնս մա­տու­ցե­լու ի­րենց ծա­ռա­յու­թիւ­նը Եկեղեցուն: Սուրբ Ա­թո­ռը եւ ամ­բողջ Կա­թո­ղի­կէ Ե­կե­ղե­ցին պատրաստ են նոյնը անել նաեւ յետագայում:­

Եւ այս­տեղ ու­զում եմ կր­կին յի­շել Ձերդ Սր­բու­թե­ան շռայ­լած ջան­քե­րը՝ դպրոց­նե­րում ծա­նօ­թաց­նե­լու քրիս­տո­նէ­ու­թե­ան պատ­մու­թիւ­նը եւ քրիս­տո­նէ­ա­կան մշա­կոյ­թը տա­րա­ծել հա­ղոր­դակ­ցու­թե­ան մի­ջոց­նե­րով եւս: Հուսկ, Ձեր յա­ճա­խա­կի հո­վո­ւա­պե­տա­կան այ­ցե­լու­թիւն­նե­րով, Դուք աշ­խար­հի բո­լոր մա­սե­րում լսե­լի էք դարձ­նում Հո­վուի ձայ­նը՝ Հայ­րե­րին: Նրանց մի­ա­ցած էք պա­հում այս սր­բա­զան վայրին, որ­տեղ «Էջ Մի­ա­ծինն»: Ի­րօք ցն­ցո­ւած եմ ըն­կե­րային կա­ռոյց­նե­րի ծաւալումից, որոնք  Ձեր հո­վա­նա­ւո­րու­թե­ամբ, ծաղ­կում են Հա­յաս­տա­նում, ի սպաս աղ­քատ­նե­րի եւ տա­ռա­պե­ալ­նե­րի, ի­նչ­պի­սիք են հի­ւան­դա­նոց­ները եւ բարեգործական սե­ղա­նատ­ները, այլեւ ի սպաս ե­րի­տա­սարդ­նե­րի դաստիարակութե­ան, որոնք Ե­կե­ղե­ցու եւ Ե­րկ­րի իս­կա­կան ա­պա­գան են: Որ­պէս սա­լե­զի­ան, Սուրբ Յով­հան­նէս Բոս­քոյի որ­դի, դաս­տի­ա­րա­կու­թե­ան գործին եմ նուիրել իմ ե­րի­տա­սար­դու­թե­ան լա­ւա­գոյն ու­ժե­րը, եւ սր­տա­տրոփ սպա­սում եմ հան­դի­պել ե­րի­տա­սարդ­նե­րին՝ Հայոր­դե­աց տա­նը, որ Ձեր փա­փա­քով կա­ռու­ցո­ւեց, մայ­րա­քա­ղա­քում, որ­պէս­զի նրանք կա­րո­ղա­նան կր­կին խո­րա­նալ սե­փա­կան պատմու­թե­ան լա­ւա­գոյն ար­մատ­նե­րի մէջ: Եւ պա­տա­հա­կան չէ, որ ո­ւր հայե­րը կեան­քի բե­րու­մով հա­սել են, այդ­տեղ քա­հա­նան ոչ մի­այն նրանց հո­գե­ւոր հայրն է եղել, այլ նաեւ մշա­կոյ­թի ու­սու­ցի­չը: Այս նոր ե­կե­ղե­ցի­նե­րը, այս նոր ա­ռա­քե­լա­կան տա­րած­քները, լա­ւա­գոյն նշա­ններն են ցոյց տա­լու, որ այն Աս­տո­ւա­ծը, որին ու­զում է­ին վտա­րել պատ­մու­թիւ­նից՝ կր­կին տի­րա­ցել է տա­րածք­նե­րին ու սր­տե­րին: Այս վայ­րե­րը խօ­սուն նշաններն են, թէ, ի­նչ­պէս յու­շում է Սուրբ Գիր­քը, «եր­կի­րը Աստծունն է»:

­Գի­տեմ, որ այս բո­լո­րը հսկայական ջանք է պա­հան­ջում, եւ թո­ւում է առաւելապէս հո­վո­ւա­կան աշ­խա­տան­քի ժա­մա­նակն ու ոյժն են խլում: Սա­կայն հաւա­տա­ցե­ալ­նե­րը կա­րիքն ու­նեն շօշափելի նշան­նե­րի, որ իրենց յայտնեն Տի­րոջ մա­սին: Հե­տե­ւա­բար, այս­քան հոգ­նե­ցու­ցիչ աշ­խա­տան­քը ար­դէն ի­սկ Ա­ւե­տա­րա­նի քարոզ է: Եւ դրա հա­մար ե­րախ­տա­պարտ ե­նք Ձեզ:

­Բե­նե­դիկ­տոս ԺԶ. Սր­բա­զան Քահանայապետը քա­ջա­տե­ղե­ակ է թէ ի­նչ­պի­սի եղ­բայ­րա­կան յա­րա­բե­րու­թիւն­ներ զօ­դում են մեր Ե­կե­ղե­ցի­նե­րը, եւ ի­նչ­քան ջանք է ներդ­րել Ձերդ Սր­բու­թիւ­նը: Լաւ գիտի է թէ ի­նչ­պէս է այս Ե­րկ­րի կա­թո­ղի­կէ համայնքը կա­րո­ղա­ցել վերսկ­սել իր ըն­թաց­քը, վերս­տա­նա­լով ե­կե­ղե­ցա­կան եւ հասա­րա­կա­կան կա­ռոյց­նե­րը, նաեւ Ձեր նա­խոր­դի՝ եր­ջան­կայի­շա­տակ Վազ­գէն Ա. Վե­հա­փառ Հայ­րա­պե­տի շնոր­հիւ: Ի­նքն էր ան­ձամբ հրա­ւի­րել ա­ռա­ջին կա­թո­ղի­կէ քա­հա­նային հա­մայ­նա­վա­րու­թե­ան ան­կու­մից յե­տոյ: Պա­պը գի­տի նաեւ թէ ի­նչ­պէս հա­մա­գոր­ծակ­ցու­թիւ­նը, մի­աս­նա­կան ա­ղօթ­քը, փո­խա­դարձ հա­մակ­րան­քը, հիւրընկա­լու­մը որ Ձերդ Վե­հա­փա­ռու­թիւ­նը վե­րա­պա­հում է Հա­յաս­տա­նում Քահանա­յա­պե­տա­կան Ներ­կա­յա­ցուց­չին՝ ձեռք­բե­րո­ւած ի­րա­կա­նու­թիւն է: Այս պատ­ճա­ռով, այ­սօր ես ե­ւս, ի­նձ իմ տանն եմ զգում, Սր­բա­զան Քա­հա­նա­յա­պե­տի եղբայ­րա­կան սի­րա­լիր համբոյրը բե­րե­լիս, որ Ձեզ սի­րով սպա­սում է Հռո­մում: Նա կա­մե­նում է ան­ձամբ Ձեզ յայտ­նել իր հի­աց­մուն­քը մշա­կու­թային եւ հո­գե­ւո­րա­կան ար­տա­կարգ գան­ձի հա­մար որ հայե­րը նո­ւի­րա­բե­րե­ցին մարդ­կու­թե­անը: Բենեդիկտոս ԺԶ.ը մաղ­թում է Ձեզ ներ­քին եւ ար­տա­քին խա­ղաղ օ­րեր: Մաղ­թում է ըն­կե­րային վի­ճա­կի բա­րե­լա­ւում, որ շա­տե­րի հա­մար տա­կա­ւին ան­կա­յուն է: Մաղթում է ըն­թացք դէ­պի այն­պի­սի զար­գա­ցում, որ յար­գի կրօ­նա­կան ար­ժէք­նե­րը, դրանք ըն­դու­նի որպէս հիմք եւ խթան՝ օգ­նե­լու ա­ռա­ւել տա­ռա­պող­նե­րին, արդարութե­ան, վս­տա­հու­թե­ան, թա­փանց­կու­թե­ան ա­պա­գայ կեր­տե­լու ամ­բողջ Ազգին համար: Սր­բա­զան Քա­հա­նա­յա­պե­տը քաջ գի­տակ­ցում է այս գոր­ծըն­թա­ցում Ե­կե­ղե­ցու կատարելիք ա­ռաջ­նային եւ ան­փո­խա­րի­նե­լի դե­րը, որին կոչուած է: Նա վս­տա­հեց­նում է որ իր աղօթքներում յիշում է Ձեզ, Ե­պիս­կո­պոս­նե­րին, քահանաներին եւ ամբողջ հայ ժո­ղովր­դին, ջեր­մ սի­րով եւ մեծ գնա­հա­տան­քով:

Շ­նոր­հա­կա­լու­թիւն, Ձերդ Սր­բու­թիւն, այս ըն­դու­նե­լու­թե­ան հա­մար, որ խորա­պէս ի­նձ յու­զում է: Ա­մե­նա­կա­րողն Աս­տո­ւած վար­ձա­հա­տոյց լի­նի Ձեզ եւ զօրա­վիգ՝ Ձեր բարձր կո­չ­ման գոր­ծու­նէ­ու­թե­ան իւ­րա­քան­չիւր պա­հին:

 

top