[EN - ES - FR - IT - PL]

INSTRUKCJA O INKORPORACJI
INSTYTUTÓW STUDIÓW WYŻSZYCH

Do inkorporacji Instytutów studiów wyższych zachęca Konstytucja Apostolska Veritatis gaudium Papieża Franciszka, która określa podstawowe kryteria odnowy i udziału kościelnych studiów w aktywności misyjnej Kościoła. Jedno z tych kryteriów „dotyczy pilnej potrzeby tworzenia sieci pomiędzy różnymi instytucjami, które w każdej części świata, uprawiają i krzewią studia kościelne, zdecydowanie realizując niezbędne współdziałanie” (VG, Proemio, 4, d). Jest to perspektywa, która wyznacza ambitne zadanie zarówno dla dyscyplin podejmowanych na studiach kościelnych, jak i dla samych instytucji.

Po ogłoszeniu Konstytucji Apostolskiej Sapientia christiana (15 kwietnia 1979) Kongregacja Edukacji Katolickiej nie przygotowała norm dla Instytutów inkorporowanych, których było niewiele. Po ogłoszeniu Konstytucji Apostolskiej Veritatis gaudium (8 grudnia 2017) przez Papieża Franciszka i załączonych do niej Norm wykonawczych (27 grudnia 2017), korzystając z doświadczenia i otrzymanych cennych uwag, Kongregacja Edukacji Katolickiej aby móc „przejść z przemyślaną i proroczą determinacją do promocji na wszystkich poziomach ożywienia studiów kościelnych w kontekście nowego etapu misji Kościoła” (VG, Proemio, 1), wydaje niniejszą Instrukcję dotyczącą inkorporacji Instytutów studiów wyższych do Wydziałów kościelnych, aby zapewnić zarówno rozwój tych Instytutów, jak i ich odpowiednie rozmieszczenie w różnych częściach świata.

Normy ogólne

I. Kanoniczna Podstawa Prawna Inkorporacji Instytutu

Art. 1. Inkorporację Instytutu reguluje art. 64 Konstytucji Apostolskiej Veritatis gaudium oraz artykuły 15, §1; 51, §2 e §3 Ordinationes załączonych do tejże Konstytucji, jak też to, co zostało zdefiniowane i opisane w niniejszej Instrukcji, biorąc pod uwagę prawo stosowane dotychczas na Wydziałach kościelnych (por. VG, Ord., art. 1, §1).

II. Pojęcie i osobliwość Inkorporacji

Art. 2. Inkorporacja Instytutu, który różni się od afiliacji i agregacji (por. VG, Ord., art. 50-51), jest połączeniem go z Wydziałem kościelnym w celu uzyskania odpowiedniego stopnia akademickiego drugiego i trzeciego cyklu, to jest Licencjatu i Doktoratu (por. VG, Ord., art. 51, §2).

Art. 3. Instytut inkorporowany, o ile jego Statuty nie stanowią inaczej, jest otwarty dla duchownych i świeckich, którzy kwalifikują się do zapisania się na odpowiedni cykl Wydziału kościelnego z uzyskanym uprzednio wykształceniem i opinią postawy moralnej poświadczone należytymi świadectwami (por. VG, art. 31; Ord., art. 26).

Art. 4. Zadaniem i obowiązkiem Wydziału inkorporującego jest nadzór i rzetelna pomoc Instytutowi inkorporowanemu, tak aby jego aktywność akademicka przebiegała w sposób pełny i regularny. Aby było to łatwiejsze, inkorporację dokonuje się zazwyczaj w tym samym regionie.

 Art. 5. Studia w Instytucie inkorporowanym muszą być zgodne z normami Konstytucji Apostolskiej Veritatis gaudium i załączonymi Ordinationes w zakresie drugiego i trzeciego cyklu Wydziału inkorporującego. Warunkiem i naturą studiów w Instytucie inkorporowanym są studia akademickie i naukowe, przeprowadzone w ten sam sposób jak studia drugiego i trzeciego cyklu na Wydziału inkorporującym.

III. Warunki Akademickie Instytutu Inkorporowanego

Art. 6. Nie można przyznać inkorporacji w przypadku, gdy Instytut nie spełnia niezbędnych wymagań do uzyskania stopni akademickich drugiego i trzeciego stopnia. W ten sposób należy oczekiwać, że dzięki połączeniu z Wydziałem, upragniony cel zostanie rzeczywiście osiągnięty (por. VG, Ord., 51, §3). W związku z tym należy przestrzegać następujących punktów:

§ 1. Należy wnikliwie przemyśleć potrzebę lub przynajmniej realną użyteczność erygowania Instytutu, którego istnienia nie można zapewnić w inny sposób.

§ 2. Liczba i kwalifikacje wykładowców Instytutu muszą być takie, jak wymagane są zarówno dla drugiego cyklu specjalistycznego, jak i trzeciego cyklu doktoranckiego.

§ 3. Konieczne jest, aby wszyscy wykładowcy uzyskali odpowiedni doktorat (por. VG, Ord., art. 19); wykazali się zdolnością do prowadzenia badań naukowych potwierdzoną odpowiednimi publikacjami (por. VG, art. 25, §1, 3°) i byli wolni od innych niepołączalnych obowiązków (por. VG, art. 29).

§ 4. Wymagana jest odpowiednia liczba studentów stałych.

§ 5. Instytut musi posiadać odpowiednie pomoce naukowe, informatyczne i audiowizualne, przede wszystkim bibliotekę (z prenumeratą elektronicznych baz danych) odpowiadającą na potrzeby akademickie studiów trzeciego cyklu.

Art. 7. Tygodniowa liczba godzin wykładów, ćwiczeń i seminariów, uzupełniona nauką prywatną i pracą indywidualną, musi być taka, jak do uzyskania odpowiedniej liczby kredytów w ciągu jednego roku studiów uniwersyteckich w pełnym wymiarze godzin.

Art. 8. § 1. Sposób zarządzania Instytutem inkorporowanym należy określić w Statutach szczegółowych zatwierdzonych przez Radę Wydziału (por. VG, Ord., art. 14), a następnie przez Kongregację Edukacji Katolickiej (por. VG, art. 7), z uwzględnieniem, aby nie były one sprzeczne ze Statutem Wydziału lub Uniwersytetu. Władze akademickie Wydziału, osobowe i kolegialne (por. VG, art. 15), są ipso iure władzami Instytutu inkorporowanego, do których należą poszczególne władze, którymi są co najmniej Moderator (miejscowy Ordynariusz, Hierarcha lub Wyższy Przełożony), Dyrektor (por. VG, Ord., art. 15 §1) i Rada Instytutu. Zadania i urzędy wszystkich tych władz muszą być określone w Statucie (por. VG, art. 11, §3).

§ 2. Wymaga się, by Dyrektor otrzymał zatwierdzenie Kongregacji Edukacji Katolickiej, które niezbędne jest również do ewentualnego odnowienia mandatu.

§ 3. Obowiązkiem Dyrektora jest przekazywanie Dziekanowi Wydziału (por. VG, Ord., art. 17, 6°) danych w formie elektronicznej, koniecznych do corocznej aktualizacji bazy danych Kongregacji Wychowania Katolickiego.

Art. 9. Jeżeli Instytut inkorporowany jest połączony z Wyższym Seminarium lub Kolegium, powinna być zapewniona należyta współpraca we wszystkim, tym co dotyczy dobra studentów. Statut musi jasno i skutecznie przewidzieć, że kierownictwo akademickie i administrację Instytutu są należycie oddzielone od zarządu i administracji Wyższego Seminarium lub Kolegium (por. VG, art. 21).

IV. Pozwolenie na Inkorporację i Stopnie Akademickie

Art. 10. § 1. Inkorporacja jest przyznawana dekretem Kongregacji Edukacji Katolickiej (por. VG, art. 64).

§ 2. Ten sam dekret musi w sposób wyraźny przyznać Instytutowi inkorporowanemu publiczną kanoniczną osobowość prawną, na specjalną prośbę, jeżeli do tego momentu jeszcze jej nie posiadał.

§ 3. Do Kongregacji Edukacji Katolickiej należy przyznanie dekretem osobowości prawnej Instytutowi inkorporowanemu uniwersytetu państwowego.

Art. 11. Inkorporację może przyznać tym Instytutom, które okażą się odpowiednie przez pewien okres, po uzyskaniu pozytywnej opinii zarówno miejscowego Ordynariusza/Hierarchy, jak i Konferencji Episkopatu/Wschodniej Hierarchicznej Struktury.

Art. 12. Prośba musi zostać przedstawiona Kongregacji Edukacji Katolickiej przez Wielkiego Kanclerza Wydziału inkorporującego (por. VG, art. 12), po uprzednim ustaleniu i stwierdzeniu spełnienia wszystkich wymagań przez Radę Wydziału (por. VG, Ord., art. 14) - oraz uniwersytetu, jeśli wydział jest częścią uniwersytetu.

Art. 13. Stopnie akademickie drugiego i trzeciego stopnia przyznaje Wydział inkorporujący, którego nazwa (oraz uniwersytetu, jeśli wydział jest częścią uniwersytetu) musi być umieszczona na dyplomie (por. VG, Ord., art. 38).

Art. 14.Nadawane stopnie naukowe mają taką samą wartość, jak uzyskane na wydziale inkorporującym po ukończeniu drugiego i trzeciego cyklu. Na kanoniczne określenia „Licencjat” i „Doktorat” mogą być użyte inne nazwy zgodnie z miejscową praktyką uniwersytetu państwowego, pod warunkiem, że a) rzeczywiście odpowiadają kanonicznym tytułom Licencjatowi i Doktoratowi, przede wszystkim w zakresie odpowiadających studiów; b) nie ma niejasności ani co do nazewnictwa stopni cywilnych miejsca (por. VG, art. 46-47).

Art. 15. Każda lokalna nazwa tytułów „Licencjatu” czy „Doktoratu”, które muszą być takie same dla wszystkich wydziałów tego samego kraju lub regionu kulturowego (patrz VG, art. 47), wymagają zatwierdzenia przez Kongregację Edukacji Katolickiej.

Art. 16. Za wydanie autentycznych dokumentów nadających stopnie naukowe, zgodnie z ustalonymi procedurami, odpowiada Wydział inkorporujący lub Uniwersytet, jeśli Wydział jest częścią Uniwersytetu (por. VG, Ord., art. 38-39). Instytut inkorporowany wystawia inne dokumenty (np. Transcript of records, w którym potwierdza się zdawane egzaminy).

Art. 17. § 1. By można było być dopuszczonym do doktoratu, należy wcześniej uzyskać Licencjat (por. VG, art. 49, §1).

§ 2. Do uzyskania doktoratu wymagana jest rozprawa doktorska, która winna rzeczywiście przyczynić się do postępu nauki i – przynajmniej w jej zasadniczej części – zostać opublikowana (por. VG, art. 49, §2).

§ 3. Publikacja rozprawy w formie elektronicznej jest dopuszczalna, jeżeli przewiduje to regulamin studiów a zarazem określa warunki gwarantujące jej stałą dostępność (por. VG, Ord., art. 36, §2).

§ 4. Jeden egzemplarz opublikowanych dysertacji w wersji papierowej należy przesłać do Kongregacji Edukacji Katolickiej. Zaleca się, aby wysłać egzemplarz również do wydziałów kościelnych, przynajmniej tych w swoim regionie, które zajmują się tymi samymi naukami (por. VG, Ord., art. 37).

V. Iter Przyznania lub Odnowienia Inkorporacji

A) Wstępne badanie i zatwierdzenie inkorporacji Instytutu

Art. 18. Propozycja utworzenia Instytutu inkorporowanego musi zostać sformułowana przez ordynariusza, hierarchę lub wyższego przełożonego miejsca, w którym znajduje się Instytut, który musi zwrócić się do Wydziału kościelnego przejmującego akademicką odpowiedzialność za tenże Instytut.

Art. 19. Wydział inkorporujący za pośrednictwem swojego delegata lub komisji ds. inkorporacji (por. VG, Ord., art. 14), musi najpierw sprawdzić – także poprzez wizyty in loco – czy Instytu mający być inkorporowany, spełnia określone warunki akademickie (por. VG, art. 64).

Art. 20. Jeśli wynik jest pozytywny, Wielki Kanclerz (por. VG, art. 12) Wydziału (lub uniwersytetu, jeżeli wydział jest częścią uniwersytetu), po stwierdzeniu spełnienia wymagań określonych w niniejszej Instrukcji, przekazuje do Kongregacji Edukacji Katolickiej wraz ze swoją opinią:

§ 1. raport, z oceną Wydziału o statusie naukowym Instytutu do inkorporacji;

§ 2. Statut Instytutu, który ma być inkorporowany, sporządzony w podobny sposób, jak Statut Wydziału (por. VG, Ord., Załącznik I do art. 7);

§ 3. program studiów drugiego i trzeciego cyklu Instytutu w rozpisaniu na poszczególne lata, z uwzględnieniem łącznej liczby punktów ECTS lub porównywalnych, zarówno dla każdej dyscypliny, jak i dla wybranej specjalności dla drugiego stopnia (por. VG, art. 41-42; Ord., art. 30);

§ 4. curricula vitae, studiorum et operum wszystkich stałych i nie-stałych wykładowców Instytutu;

§ 5. przewidywaną liczbę studentów w podziale na każdy rocznik;

§ 6. lokalne nazwy, którym odpowiada kaniczne nazewnictwo „Licencjatu” i „Doktoratu” (por. VG, art. 46-47) oraz ich podstawy w prawie cywilnym lub kościelnym.

B) Zadanie Kongregacji Edukacji Katolickiej

Art. 21. Inkorporacja jest zwykle przyznawana ad quinquennium experimenti gratia. Po upływie tego okresu zostaje odnowiona ad alterum pięciolecie. Gdy ten okres minie z pozytywnymi skutkami, jest ona odnawiana ad alterum quinquennium. Po następnych pozytywnych weryfikacjach inkorporację przyznaje się ad aliud quinquennium. Późniejsze odnowienia będą ad aliud quinquennium. Jeżeli warunki akademickie Instytutu, ze szczególnym uwzględnieniem liczby studentów i wykładowców, a także jakości kształcenia, nie odpowiadają koniecznym wymaganiom, inkorporacja może być zawieszona lub cofnięta przez Kongregację Edukacji Katolickiej.

Art. 22. § 1. Przed przyznaniem inkorporacji dekretem wymaga się, aby wykładowcy Instytutu mającego być inkorporowanym otrzymali nihil obstat ad docendum Kongregacji Edukacji Katolickiej. W celu awansu na wykładowcę stałego, zgodnie z art. 27 ust. 2 Konstytucji Apostolskiej Veritatis gaudium i Statutem Wydziału inkorporującego ponownie wymagane jest nihil obstat tejże Kongregacji.

§ 2. Ci, którzy nauczają dyscyplin dotyczących wiary i moralności, powinni otrzymać, po złożeniu wyznania wiary (por. kan. 833, n. 7 KPK), misję kanoniczną od Wielkiego Kanclerza (lub jego delegata), który może ją nadać lub odwołać, zgodnie z normami Konstytucji Apostolskiej Veritatis gaudium.

Art. 23. W celu odnowienia inkorporacji wymagana jest prośba Wielkiego Kanclerza (patrz VG, art. 12) Wydziału inkorporującego (lub Uniwersytetu) wraz z obszernym sprawozdaniem z dotychczasowych wyników uzyskanej inkorporacji.

Normy szczegółowe

Wydział Teologii

Art. 24. Zgodnie z art. 64 Konstytucji Apostolskiej Veritatis gaudium, Instytut ikorporowany do Wydziału Teologicznego musi spełniać akademickie warunki studiów określone w artykułach 69-76 tejże Konstytucji oraz w artykułach 53-59 załączonych Ordinationes, w odniesieniu do drugiego i trzeciego cyklu.

Art. 25. Studia drugiego cyklu w Instytucie inkorporowanym trwają dwa lata (120 ECTS lub porównywalne punkty) lub cztery semestry (por. VG, art. 74, b).

Art. 26. W drugim cyklu w Instytucie inkorporowanym należy zaoferować co najmniej jedną specjalizację, która odpowiada naturze lub specyficznemu powołaniu inkorporowanemu Instytutowi i ma być wybrana w porozumieniu z Wydziałem inkorporującym, a następnie ma zostać zatwierdzona przez Kongregację Edukacji Katolickiej (por. VG, art. 74, b). Drugi cykl w Instytucie inkorporowanym - analogicznie do studiów na Wydziale inkorporującym - nazywany jest „specjalizacją” w tym sensie, że podejmuje się w niej pogłębione studium określonego sektora dyscyplin, wprowadzając jednocześnie studentów do posługiwania się w doskonalszy sposób metodą badań naukowych wraz z seminariami i ćwiczeniami (por. VG, art. 39, b).

Art. 27. Studia trzeciego cyklu w Instytucie inkorporowanym trwają odpowiedni okres czasu (por. VG, art. 74, c). W trzecim cyklu „stopniowo osiąga się dojrzałość naukową, właszcza przez napisanie rozprawy, która rzeczywiście ma przyczyniać się do postępu nauki” (por. VG, art. 39, c).

Art. 28. Stałych wykładowców dyscyplin teologicznych Instytutu musi być co najmniej pięciu.

Art. 29. Oprócz egzaminów lub równoważnych sprawdzianów z poszczególnych dyscyplin, na koniec drugiego cyklu należy zapewnić kompleksowy egzamin (lub równoważny test), na podstawie którego student wykaże, że w pełni ukończył formację naukową wymaganą w danym cyklu (por. VG, art. 58).

Wydział Prawa Kanonicznego

Art. 30. Zgodnie z art. 64 Konstytucji Apostolskiej Veritatis gaudium, Instytut inkorporowany z Wydziału Prawa Kanonicznego musi spełniać akademickie warunki studiów określone w artykułach 77-80 tejże Konstytucji a także w artykułach 60-63 załączonych Ordinationes, w odniesieniu do drugiego i trzeciego cyklu.

Art. 31. Studia drugiego cyklu Instytutu inkorporowanego trwają trzy lata (180 ECTS lub porównywalne punkty) lub sześć semestrów (por. VG, art. 78, b).

Art. 32. Studia trzeciego stopnia Instytutu inkorporowanego trwają odpowiedni okres czasu (por. VG, art. 78, c).

Art. 33. Stałych wykładowców dyscyplin prawa kanonicznego Instytutu musi być co najmniej czterech (por. Kongregacja Edukacji Katolickiej, Instrukcja „Studia prawa kanonicznego w świetle reformy procesu małżeńskiego”, art. 2).

Art. 34. Oprócz egzaminów lub równoważnych sprawdzianów z poszczególnych dyscyplin, na koniec drugiego cyklu należy zapewnić kompleksowy egzamin (lub równoważny test), na podstawie którego student wykaże, że w pełni ukończył formację naukową wymaganą w danym cyklu (por. VG, art. 63).

Wydział Filozofii

Art. 35. Zgodnie z art. 64 Konstytucji Apostolskiej Veritatis gaudium, Instytut inkorporowany z Wydziałem Filozofii musi spełniać akademickie warunki studiów określone w artykułach 81-84 tejże Konstytucji oraz w artykułach 64-69 załączonych Ordinationes, w odniesieniu do drugiego i trzeciego cyklu.

Art. 36. Studia drugiego cyklu w Instytucie inkorporowanym trwają dwa lata (120 ECTS lub porównywalne punkty) lub cztery semestry (por. VG, art. 82, b).

Art. 37. W drugim cyklu w Instytucie inkorporowanym należy zaoferować co najmniej jedną specjalizację, która odpowiada naturze lub specyficznemu powołaniu inkorporowanemu Instytutowi i ma być wybrana w porozumieniu z Wydziałem inkorporującym, a następnie ma zostać zatwierdzona przez Kongregację Edukacji Katolickiej (por. VG, art. 82, b). Drugi cykl w Instytucie inkorporowanym - analogicznie do studiów Wydziału inkorporującego - nazywany jest „specjalizacją” w tym sensie, że podejmuje się w niej pogłębione studium określonego sektora dyscyplin, wprowadzając jednocześnie studentów do posługiwania się w doskonalszy sposób metodą badań naukowych wraz z seminariami i ćwiczeniami (por. VG, art. 39, b).

Art. 38. Studia trzeciego cyklu Instytutu inkorporowanego trwają co najmniej trzy lata lub sześć semestrów (por. VG, art. 82, c). W trzecim cyklu „stopniowo osiąga się dojrzałość naukową, właszcza przez napisanie rozprawy, która rzeczywiście ma przyczyniać się do postępu nauki” (por. VG, art. 39, c).

Art. 39. Stałych wykładowców dyscyplin filozoficznych Instytutu musi być co najmniej pięciu.

Inne Wydziały

Art. 40. Instytut inkorporowany do innego Wydziału, który nie jest Wydziałem teologii, prawa kanonicznego i filozofii, musi spełniać akademickie warunki studiów określone w art. 85-87 Konstytucji Apostolskiej Veritatis gaudium oraz art. 70 załączonych Ordinationes (por. VG, art. 64).

Art. 41. Studia drugiego cyklu Instytutu ikorporowanego trwają dwa lata lub cztery semestry (120 ECTS lub porównywalne punkty).

Art. 42. Studia trzeciego cyklu w Instytucie inkorporowanym trwają odpowiedni okres czasu.

Art. 43. Stałych wykładowców dyscyplin głównych (por. VG, Ord., art. 31) Instytutu inkorporowanego musi być co najmniej pięciu.

Normy końcowe

Art. 44. Niniejsza Instrukcja będzie obowiązywać od pierwszego dnia roku akademickiego 2021-2022 lub roku akademickiego 2022, zgodnie z kalendarzem akademickim w różnych regionach.

Art. 45. § 1. Poszczególne Instytuty już inkorporowane muszą przedłożyć do 8 września 2022 r. Kongregacji Edukacji Katolickiej za pośrednictwem Wydziału inkorporującego, Statuty i program studiów, uaktualnione zgodnie z niniejszą Instrukcją.

§ 2. Wszelkie zmiany Statutu lub programów studiów wymagają zatwierdzenia Kongregacji Edukacji Katolickiej.

Art. 46. Dyspensować od przestrzegania któregokolwiek artykułu niniejszej Instrukcji może tylko Kongregacja Edukacji Katolickiej.

Art. 47. Obecnie obowiązujące normy i zwyczaje, które są sprzeczne z niniejszą Instrukcją tracą moc.

Dnia 1 grudnia 2020 r. Ojciec Święty zatwierdził niniejszy dokument Kongregacji Edukacji Katolickiej i zezwolił na jego publikację.

Rzym, z Kongregacji Edukacji Katolickiej, dn. 8 grudnia 2020 r., w Uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny.

Giuseppe Kardynał VERSALDI
Prefekt

Angelo Vincenzo ZANI
Arcybiskup tytularny Volturno
Sekretarz