[EN
-
ES
-
FR -
IT -
PL]
INSTRUKCJA O AFILIACJI
INSTYTUCJI STUDIÓW WYŻSZYCH
Do afiliacji Instytutów studiów wyższych zachęca Konstytucja
Apostolska
Veritatis gaudium papieża Franciszka, która określa podstawowe
kryteria odnowy i udziału kościelnych studiów w aktywności misyjnej Kościoła.
Jedno z tych kryteriów „dotyczy pilnej potrzeby tworzenia sieci pomiędzy różnymi
instytucjami, które w każdej części świata, uprawiają i krzewią studia
kościelne, zdecydowanie realizując niezbędne współdziałanie (VG, Proemio,
4, d). Jest to perspektywa, która wyznacza ambitne zadanie zarówno dla dyscyplin
podejmowanych na studiach kościelnych, jak i dla samych instytucji.
Pierwsze afiliacje, ustanowione przez Congregatio de Seminariis
et studiorum Universitatibus, pojawiły się w 1936 roku. Od lat
sześćdziesiątych rozprzestrzeniły się w Afryce, Azji i Europie. Konstytucją
Apostolską
Sapientia christiana (15 kwietnia 1979) papież Jan Paweł II
pragnął, by je tworzyć, stwierdzając, że „usilnie zaleca się, aby studia
teologiczne zarówno diecezji, jak i instytutów zakonnych były powiązane z
Wydziałem Świętej Teologii” (art. 62 §2). Kongregacja Edukacji Katolickiej
wydała następnie Notio affiliationis theologicae, Normae servandae ad
affiliationem theologicam exsequendam, oraz Conventio ad affiliandum
(1 sierpnia 1985), jak też Notio affiliationis philosophicae, Normae
servandae ad affiliationem philosophicam exsequendam i Conventio ad
affiliandum (2 lipca 2014) zastrzegając sobie jednak afiliację Quadrienni
Teologici Wyższych Seminariów i studiów w Domach zakonnych.
Wraz z rozwojem szkolnictwa wyższego na całym świecie aby promować
właściwe uznawanie kwalifikacji i tytułów uzyskanych w kościelnych Instytucjach
akademickich przez duchownych, świeckich i zakonników, konieczna była
aktualizacja obowiązującego ustawodawstwa w zakresie afiliacji. Po ogłoszeniu
Konstytucji Apostolskiej
Veritatis gaudium (8 grudnia 2017) papieża
Franciszka i załączonych do niej Norm wykonawczych (27 grudnia 2017),
korzystając z doświadczenia i z otrzymanych cennych uwag, Kongregacja Edukacji
Katolickiej aby móc „przejść z przemyślaną i proroczą determinacją do promocji,
na wszystkich poziomach, ożywienia studiów kościelnych w kontekście nowego etapu
misji Kościoła” (VG, Proemio, 1) wydaje niniejszą instrukcję
dotyczącą afiliacji Instytutów studiów wyższych do Wydziałów kościelnych, aby
zapewnić zarówno rozwój tych instytutów, jak i ich odpowiednie rozmieszczenie w
różnych częściach świata.
Normy ogólne
I. Kanoniczna Podstawa Prawna Afiliacji Instytutu
Art. 1. Afiliację Instytutu reguluje art. 63 Konstytucji Apostolskiej
Veritatis gaudium i artykuły 50; 69 §1 i §3 Ordinationes załączonych
do tejże Konstytucji, jak też to, co zostało zdefiniowane i opisane w niniejszej
Instrukcji, biorąc pod uwagę prawo stosowane dotychczas na Wydziałach
kościelnych (por. VG, Ord., art. 1, §1).
II. Pojęcie i Osobliwość Afiliacji
Art. 2. Afiliacja Instytutu w odróżnieniu od agregacji i inkorporacji (por.
VG, Ordinationes, art. 50-51) jest połączeniem go z kościelnym
Wydziałem w celu uzyskania odpowiedniego stopnia akademickiego pierwszego cyklu
tegoż wydziału, to jest Bakalaureatu (por. VG, art. 63, §1).
Art. 3. Instytut afiliowany - o ile jego Statuty nie stanowią inaczej - jest
otwarty dla duchownych lub świeckich, którzy kwalifikują się do zapisania na
pierwszy cykl wydziału kościelnego z uzyskanym uprzednio wykształceniem i opinią
postawy moralnej poświadczone należytymi świadectwami (por. VG, art. 31;
Ord., art. 26).
Art. 4. Zadaniem i obowiązkiem Wydziału afiliującego jest nadzór i rzetelna
pomoc Instytutowi afiliowanemu, tak aby jego aktywność akademicka przebiegała w
sposób pełny i regularny. Aby było to łatwiejsze, afiliację dokonuje się
zazwyczaj w tym samym regionie (por. VG, Ord., art. 50).
Art. 5. Studia w Instytucie afiliowanym muszą być zgodne z normami Konstytucji
Apostolskiej
Veritatis gaudium i załączonymi Ordinationes w
zakresie pierwszego cyklu Wydziału afiliującego. Warunkiem i naturą studiów w
Instytucie afiliowanym są studia akademickie i naukowe, przeprowadzone w ten sam
sposób jak studia pierwszego cyklu na Wydziale afiliującym.
III. Warunki
akademickie Instytutu Afiliowanego
Art. 6. Nie można przyznać afiliacji, jeśli Instytut nie spełnia niezbędnych
wymagań do uzyskania stopnia naukowego pierwszego cyklu. W ten sposób należy
oczekiwać, że dzięki połączeniu z Wydziałem, upragniony cel zostanie
rzeczywiście osiągnięty (por. VG, art. 63, §1). W związku z tym należy
przestrzegać następujących punktów:
§ 1. Należy wnikliwie przemyśleć potrzebę lub przynajmniej realną użyteczność
erygowania Instytutu, którego istnienia nie można by zapewnić w inny sposób.
§ 2. Liczba i kwalifikacje wykładowców Instytutu muszą być takie, jak wymagane
są dla pierwszego cyklu instytucjonalnego.
§ 3. Konieczne jest, aby wszyscy wykładowcy uzyskali odpowiedni doktorat (por.
VG, Ord., art. 19) lub przynajmniej licencjat (patrz VG,
art. 50, §1) i byli wolni od innych niepołączalnych obowiązków (por. VG,
art. 29).
§ 4. Wymagana jest odpowiednia liczba studentów stałych.
§ 5. Instytut musi posiadać odpowiednie pomoce naukowe, informatyczne i
audiowizualne, przede wszystkim bibliotekę (z prenumeratą elektronicznych baz
danych) odpowiadającą na potrzeby akademickie pierwszego cyklu.
Art. 7. Tygodniowa liczba godzin wykładów, ćwiczeń i seminariów, uzupełniona
nauką prywatną i pracą indywidualną, musi być taka jak do uzyskania odpowiedniej
liczby w ciągu jednego roku studiów uniwersyteckich w pełnym wymiarze godzin.
Art. 8. § 1. Sposób zarządzania afiliowanym Instytutem należy określić w
Statutach szczegółowych zatwierdzonych przez Radę Wydziału (por. VG,
Ord., art. 14), a następnie przez Kongregację Edukacji Katolickiej (por.
VG, art. 7), z uwzględnieniem, aby nie były one sprzeczne ze Statutem
Wydziału lub Uniwersytetu. Władze akademickie Wydziału, osobowe i kolegialne
(por. VG, art. 15), są ipso iure władzami akademickimi
afiliowanego Instytutu, do których należą poszczególne władze, którymi są co
najmniej Moderator (miejscowy Ordynariusz, Hierarcha lub Wyższy Przełożony),
Dyrektor i Rada Instytutu. Zadania i urzędy wszystkich tych władz muszą być
określone w Statucie (por. VG, art. 11, §3).
§ 2. Wymaga się, by Dyrektor był wybrany spośród wykładowców stałych.
§ 3. Obowiązkiem Dyrektora jest przekazywanie Dziekanowi Wydziału (por. VG,
Ord., art. 17, 6 °) danych w formie elektronicznej, koniecznych do
corocznej aktualizacji bazy danych Kongregacji Edukacji Katolickiej.
Art. 9. Jeżeli Instytut afiliowany jest połączony z Wyższym Seminarium duchownym
lub Kolegium, powinna być zapewniona należyta współpraca we wszystkim, tym co
dotyczy dobra studentów. Statut musi jasno i skutecznie przewidzieć, że
kierownictwo akademickie i administrację Instytutu są należycie oddzielone od
zarządu i administracji Wyższego Seminarium lub Kolegium (por. VG, art.
21).
IV. Pozwolenie na
Afiliację i Stopień Akademicki
Art. 10. § 1. Afiliacja jest przyznawana dekretem Kongregacji Edukacji
Katolickiej (por. VG, art. 64).
§ 2. Ten sam dekret musi w sposób wyraźny przyznać Instytutowi afiliowanemu
publiczną kanoniczną osobowość prawną, na specjalną prośbę, jeśli do tego
momentu jeszcze jej nie posiadał.
§ 3. Do Kongregacji Edukacji Katolickiej należy przyznanie dekretem osobowości
prawnej Instytutowi afiliowanemu należącemu do uniwersytetu państwowego.
Art. 11. Afiliację można przyznać Instytutom, które okażą się odpowiednie przez
pewien okres, po uzyskaniu pozytywnej opinii zarówno miejscowego
ordynariusza/hierarchy miejsca, jak i Konferencji Episkopatu/Wschodniej
Hierarchicznej Struktury.
Art. 12. Prośba musi zostać przedstawiona Kongregacji Edukacji Katolickiej przez
Wielkiego Kanclerza Wydziału afiliującego (por. VG, art. 12), po
uprzednim ustaleniu i stwierdzeniu spełnienia wszystkich wymagań przez Radę
Wydziału (por. VG, Ord., Art. 14) - oraz uniwersytetu, jeśli
wydział jest częścią uniwersytetu.
Art. 13. Stopień akademicki pierwszego cyklu nadaje Wydział afiliujący, którego
nazwa (oraz uniwersytetu, jeśli wydział należy do uniwersytetu) musi być
umieszczona na dyplomie (por. VG, Ord., art. 38).
Art. 14. Nadany stopień ma taką samą wartość, jak uzyskany na wydziale
afiliującym po ukończeniu pierwszego cyklu. Na kanoniczne określenie
„Bakalaureatu” może być użyta inna nazwa zgodne z miejscową praktyką
uniwersytetu państwowego, pod warunkiem że: a) rzeczywiście odpowiada
kanonicznemu „Bakalaureatowi”, przede wszystkim w zakresie odpowiadających
studiów; b) nie ma niejasności ani co do nazewnictwa stopni cywilnych miejsca,
ani co do nazwy tytułu kanonicznego drugiego cyklu, czyli Licencjatu (por. VG,
art. 46-47).
Art. 15. Każda lokalna nazwa tytułu „Bakalaureat”, która musi być taka sama dla
wszystkich wydziałów tego samego kraju lub regionu kulturowego (patrz VG,
art. 47), wymaga zatwierdzenia przez Kongregację Edukacji Katolickiej.
Art. 16. Za wydanie autentycznych dokumentów nadających stopień naukowy, zgodnie
z ustalonymi procedurami, odpowiada Wydział afiliowany lub uniwersytet, jeśli
Wydział jest częścią Uniwersytetu (por. VG, Ord., art. 38-39).
Afiliowany Instytut wystawia inne dokumenty (np. Transcript of records, w
którym potwierdza się zdawane egzaminy).
V. Iter przyznania albo odnowienia Afiliacji
A) Wstępne badanie i zatwierdzenie afiliacji Instytutu
Art. 17. Propozycja utworzenia Instytutu afiliowanego musi zostać sformułowana
przez ordynariusza, hierarchę lub wyższego przełożonego miejsca, w którym
znajduje się Instytut, który musi zwrócić się do wydziału kościelnego
przejmujacego akademicką odpowiedzialność za tenże Instytut.
Art. 18. Wydział afiliujący, poprzez swojego delegata lub komisję ds. afiliacji
(por. VG, Ord., art. 14), musi najpierw sprawdzić – także poprzez
wizyty in loco - czy Instytut mający być afiliowany, spełnia określone
warunki akademickie (por. VG, art. 63 §1).
Art. 19. Jeżeli wynik jest pozytywny, Wielki Kanclerz (por. VG, art. 12)
Wydziału (lub Uniwersytetu, jeżeli Wydział jest częścią Uniwersytetu), po
stwierdzeniu spełnienia wymagań określonych w niniejszej Instrukcji, przekazuje
do Kongregacji Edukacji Katolickiej wraz ze swoją opinią:
§ 1. raport z oceną Wydziału o statusie naukowym Instytutu do afiliowania;
§ 2. Statut Instytutu, który ma być afiliowany sporządzony w podobny sposób jak
statut Wydziału (por. VG, Ord., załącznik I do art. 7);
§ 3. program studiów pierwszego cyklu Instytutu w rozpisaniu na poszczególne
lata, z uwzględnieniem łącznej liczby punktów ECTS lub porównywalnych punktów
dla każdej dyscypliny (por. VG, art. 41-42; Ord., art. 30);
§ 4. curricula vitae, studiorum et operum wszystkich stałych i
nie-stałych wykładowców Instytutu;
§ 5. przewidywaną liczbę studentów w podziale na każdy rocznik;
§ 6. lokalną nazwę, której odpowiada kanoniczne nazewnictwo „Bakalaureatu” (por.
VG, art. 46-47) i jego podstawę w prawie cywilnym lub kościelnym.
B) Zadanie Kongregacji Edukacji Katolickiej
Art. 20. Afiliacja jest zwykle przyznawana ad quinquennium experimenti gratia.
Gdy ten okres minie z pozytywnymi skutkami, jest ona odnawiana ad alterum
quiquennium. Po następnych pozytywnych weryfikacjach afiliację przyznaje się
ad aliud quinquennium. Późniejsze odnowienia będą ad aliud
quinquennium. Jeżeli warunki akademickie Instytutu, ze szczególnym
uwzględnieniem liczby studentów i wykładowców, a także jakości kształcenia, nie
odpowiadają koniecznym wymaganiom, afiliacja może być zawieszona lub cofnięta
przez Kongregację Edukacji Katolickiej.
Art. 21. § 1. Aby Kongregacja Edukacji Katolickiej mogła przyznać afiliację,
konieczne jest, by właściwe władze Wydziału afiliującego przedstawiły swoją
opinię na temat każdego proponowanego wykładowcy.
§ 2. Ci, którzy nauczają dyscyplin dotyczących wiary i moralności, powinni
otrzymać, po złożeniu wyznania wiary (por. kan. 833, n. 7 KPK), misję kanoniczną
od Wielkiego Kanclerza (lub jego delegata), który może ją nadać lub odwołać,
zgodnie z normami Konstytucji Apostolskiej
Veritatis gaudium.
Art. 22. W celu odnowienia afiliacji wymagana jest prośba Wielkiego Kanclerza
(por. VG, art. 12) Wydziału afiliującego (lub uniwersytetu) wraz z
obszernym sprawozdaniem z dotychczasowych wyników uzyskanej afiliacji.
Normy szczegółowe
Wydział Teologii
Art. 23. Zgodnie z art. 63, §1 Konstytucji Apostolskiej
Veritatis gaudium,
Instytut afiliowany z Wydziałem Teologicznym musi spełniać akademickie warunki
studiów określone w artykułach 69-76 tejże Konstytucji oraz w artykułach 53-59
załączonych Ordinationes, w odniesieniu do pierwszego cyklu.
Art. 24. Studia w Instytucie afiliowanym trwają pięć lat lub dziesięć semestrów
(300 ECTS lub porównywalne punkty) i obejmują dwuletni okres filozoficzny (120
ECTS lub porównywalne punkty) oraz trzyletni instytucjonalny okres teologiczny
(180 ECTS lub porównywalne punkty). Jeśli Instytut ma tylko instytucjonalne trzy
lata studiów teologii, konieczne jest, aby najpierw ukończyć dwa lata studiów
filozofii (por. VG, art. 74, a), zawsze dokonując wyraźnego rozróżnienia
między ścieżką filozoficzną oraz studia na kościelnych Wydziałach filozofii
(por. VG, Ord., art. 64, §5).
Art. 25. Stałych wykładowców dyscyplin teologicznych Instytutu musi być co
najmniej siedmiu. Zwykle według następującego podziału: na Pismo Święte, na
teologię fundamentalną i dogmatyczną (dwóch wykładowców), na teologię moralną i
duchową, na liturgię, na prawo kanoniczne, na patrologię i historię kościelną.
Art. 26. W przypadku Instytutu z pięcioletnim pierwszym cyklem
filozoficzno-teologicznym kończącym się uzyskaniem Bakalaureatu z teologii
liczba stałych wykładowców filozofii musi wynosić co najmniej dwóch (por. VG,
Ord., 69, §3).
Art. 27. Oprócz egzaminów lub równoważnych sprawdzianów z poszczególnych
dyscyplin, pod koniec pierwszego cyklu należy przeprowadzić kompleksowy egzamin
(lub równoważny test), na podstawie którego student wykaże, że w pełni ukończył
formację naukową wymaganą w danym cyklu (por. VG, Ord., art. 58).
Art. 28. Zdecydowanie zaleca się, aby studia teologiczne zarówno
diecezji/eparchii, jak i instytutów zakonnych były afiliowane z Wydziałem
teologicznym (por. VG, art. 63, §2).
Art. 29. § 1. Szczególnym zadaniem Instytutu afiliowanego jest troska o naukową
formację teologiczną tych, którzy są na drodze do kapłaństwa oraz tych, którzy
przygotowują się do pełnienia specjalnych obowiązków kościelnych; dlatego
konieczne jest, aby była odpowiednia liczba wykładowców prezbiterów (por. VG,
art. 76, §1).
§ 2. W tym celu powinny być uwzględnione także specjalne dyscypliny odpowiednie
dla seminarzystów (por. Kongregacja Duchowieństwa, Ratio Fundamentalis
Institutionis Sacerdotalis, 8 grudnia 2016 r., n. 176-184); co więcej, może
być odpowiednio ustanowiony przez Instytut afiliowany w porozumieniu i we
wzajemnej współpracy z formatorami wyższego seminarium - rok pastoralny, który
jest wymagany w formacji do kapłaństwa, po zakończeniu instytucjonalnego
pięcioletniego okresu. Uwieńczeniem tego rocznego okresu może być specjalny
Dyplom (por. VG, art. 76, §2).
Wydział Prawa Kanonicznego
Art. 30. Nie można afiliować Instytutu studiów wyższych z Wydziałem Prawa
Kanonicznego.
Wydział Filozofii
Art. 31. Zgodnie z art. 63, § 1 Konstytucji Apostolskiej
Veritatis gaudium,
Instytut afiliowany do Wydziału Filozoficznego musi spełniać akademickie warunki
studiów określone w artykułach 81-84 tejże Konstytucji, a także w artykułach
64-69 załączonych Ordinationes, w odniesieniu do pierwszego cyklu.
Art. 32. Studia na pierwszym cyklu Instytutu afiliowanego trwają trzy lata (180
ECTS lub porównywalne punkty) lub sześć semestrów (por. VG, art. 82, a).
Art. 33. Stałych wykładowców dyscyplin filozoficznych Instytutu musi być co
najmniej pięciu (por. VG, Ord., art. 69, §2), według następującego
podziału: z metafizyki, z filozofii przyrody, z filozofii człowieka, z filozofii
moralnej i politycznej, z logiki i filozofii poznania (por. VG, Ord.,
art. 67, §1).
Inne Wydziały
Art. 34. Zgodnie z art. 63 §1 Konstytucji Apostolskiej
Veritatis gaudium,
Instytut afiliowany do innego Wydziału, który nie jest Wydziałem teologicznym
ani filozoficznym, musi spełniać akademickie warunki studiów określone w art.
85-87 tejże Konstytucji oraz w art. 70 załączonych Ordinationes.
Art. 35. Studia pierwszego cyklu Instytutu afiliowanego trwają trzy lata lub
sześć semestrów (180 ECTS lub porównywalne punkty).
Art. 36. Stałych wykładowców dyscyplin głównych (por. VG, Ord.,
art. 31) Instytutu afiliowanego musi być co najmniej trzech.
Normy końcowe
Art. 37. Niniejsza Instrukcja będzie obowiązywać od pierwszego dnia roku
akademickiego 2021-2022 lub roku akademickiego 2022, zgodnie z kalendarzem
akademickim w odpowiednich regionach.
Art. 38. § 1. Poszczególne Instytuty już afiliowane muszą przedłożyć do 8
września 2022 r. Kongregacji Edukacji Katolickiej, za pośrednictwem Wydziału
afiliującego, Statuty i program studiów uaktualnione zgodnie z niniejszą
Instrukcją.
§ 2. Wszelkie zmiany Statutu lub programów studiów wymagają zatwierdzenia
Kongregacji Edukacji Katolickiej.
Art. 39. Dyspensować od przestrzegania któregokolwiek artykułu niniejszej
Instrukcji może tylko Kongregacja Edukacji Katolickiej.
Art. 40 . Niniejsza Instrukcja zastępuje wszystkie aktualnie obowiązujące
dokumenty (Notio affiliationis theologicae, Normae servandae ad
affiliationem theologicam exsequendam, Conventio ad affiliandum, Notio
afiliationis philosophicae, Normae servandae ad affiliationem
philosoficam exsequendam, Conventio ad affiliandum).
Art. 41. Obecnie obowiązujące normy i zwyczaje, które są sprzeczne z niniejszą
Instrukcją tracą moc.
Dnia 1 grudnia 2020 r. Ojciec Święty zatwierdził niniejszy dokument Kongregacji
Edukacji Katolickiej i zezwolił na jego publikację.
Rzym, z Kongregacji Edukacji Katolickiej, dn. 8 grudnia 2020 r., w Uroczystość
Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Marii Panny.
Giuseppe Kardynał VERSALDI
Prefekt
Angelo Vincenzo ZANI
Arcybiskup tytularny Volturno
Sekretarz |