Drodzy Bracia i Siostry!

Jestem głęboko poruszony i niezmiernie wdzięczny, że mogę dziś stać pośród was, na tej błogosławionej ziemi – ziemi wychwalanej przez proroków Starego Testamentu, którzy w jej wzniosłych cedrach dostrzegali symbole prawej duszy kwitnącej pod czujnym spojrzeniem nieba; ziemi, na której echo Logosu nigdy nie ucichło, ale z wieku na wiek nadal przywołuje tych, którzy pragną otworzyć swoje serca na żywego Boga.

W swojej Posynodalnej Adhortacji apostolskiej Ecclesia in Medio Oriente, podpisanej tutaj, w Bejrucie, w 2012 r., Papież Benedykt XVI podkreślił: „Natura i powszechne powołanie Kościoła wymagają, aby prowadził on dialog z wyznawcami innych religii. Na Bliskim Wschodzie dialog ten jest oparty na więzach duchowych i historycznych, łączących chrześcijan z żydami i muzułmanami. Dialog ten, który nie jest podyktowany przede wszystkim względami pragmatycznymi natury politycznej lub społecznej, opiera się przede wszystkim na podstawach teologicznych, które wymagają wiary” (nr 19). Drodzy przyjaciele, wasza obecność tutaj dzisiaj, w tym wyjątkowym miejscu, gdzie minarety i wieże kościelne stoją obok siebie, sięgając nieba, świadczy o trwałej wierze tej ziemi i niezachwianym oddaniu jej mieszkańców jedynemu Bogu. Niech tutaj, na tej ukochanej ziemi, każdy dzwon, każdy adhan, każde wezwanie do modlitwy łączy się w jedną, wznoszącą się pieśń – nie tylko po to, aby wielbić miłosiernego Stwórcę nieba i ziemi, ale także aby z głębi serca modlić się o boski dar pokoju.

Od wielu lat, a zwłaszcza w ostatnim czasie, oczy świata skierowane są na Bliski Wschód, kolebkę religii Abrahamowych, obserwując żmudną wędrówkę i nieustanne poszukiwania cennego daru pokoju. Czasami ludzkość patrzy na Bliski Wschód z niepokojem i zniechęceniem w obliczu tak złożonych i długotrwałych konfliktów. Jednak pośród tych zmagań można znaleźć poczucie nadziei i otuchy, gdy skupimy się na tym, co nas łączy: naszym wspólnym człowieczeństwie i wierze w Boga miłości i miłosierdzia. W czasach, gdy współistnienie może wydawać się odległym marzeniem, mieszkańcy Libanu, wyznający różne religie, stanowią potężne przypomnienie, że strach, nieufność i uprzedzenia nie mają ostatniego słowa, a jedność, pojednanie i pokój są możliwe. Jest to misja, która pozostaje niezmienna w całej historii tej ukochanej ziemi: dawanie świadectwa trwałej prawdzie, że chrześcijanie, muzułmanie, druzowie i niezliczeni inni mogą żyć razem i budować kraj zjednoczony poprzez szacunek i dialog.

Sześćdziesiąt lat temu Sobór Watykański II, ogłaszając Deklarację Nostra aetate, otworzył nowe horyzonty dla spotkań i wzajemnego szacunku między katolikami a wyznawcami innych religii, podkreślając, że prawdziwy dialog i współpraca mają swoje źródło w miłości – jedynej podstawie pokoju, sprawiedliwości i pojednania. Dialog ten, inspirowany Bożą miłością, powinien obejmować wszystkich ludzi dobrej woli, odrzucać uprzedzenia, dyskryminację i prześladowania oraz potwierdzać równość godności każdego ludzkiego istnienia.

Chociaż publiczna działalność Jezusa rozgrywała się głównie w Galilei i Judei, Ewangelie opisują również epizody, w których odwiedził region Dekapolu, a zwłaszcza okolice Tyru i Sydonu, gdzie spotkał kobietę Syrofenicjankę, której niezachwiana wiara skłoniła Go do uzdrowienia jej córki (por. Mk 7, 24-30). Tutaj sama ziemia staje się czymś więcej niż tylko miejscem spotkania Jezusa z błagającą matką; staje się miejscem, gdzie pokora, zaufanie i wytrwałość pokonują wszelkie bariery i spotykają się z bezgraniczną miłością Boga, obejmującą każde ludzkie serce. Jest to rzeczywiście „sedno dialogu międzyreligijnego: odkrycie obecności Boga poza wszelkimi granicami i zaproszenie do wspólnego poszukiwania Go ze czcią i pokorą” [1].

Jeśli Liban słynie z majestatycznych cedrów, to również drzewo oliwne stanowi fundament jego dziedzictwa. Drzewo oliwne nie tylko zdobi przestrzeń, w której dziś się zgromadziliśmy, ale jest również cenione w świętych tekstach chrześcijaństwa, judaizmu i islamu, służąc jako ponadczasowy symbol pojednania i pokoju. Jego długowieczność i niezwykła zdolność do kwitnienia, nawet w najtrudniejszych warunkach, symbolizują wytrwałość i nadzieję, odzwierciedlając niezachwiane zaangażowanie wymagane do pielęgnowania pokojowego współistnienia. Z tego drzewa płynie olej, który leczy – balsam na rany fizyczne i duchowe – manifestując bezgraniczną miłość Boga do wszystkich cierpiących. Jego olej dostarcza również światła, przypominając nam o wezwaniu do oświecenia naszych serc poprzez wiarę, miłosierdzie i pokorę.

Tak jak korzenie cedrów i drzew oliwnych sięgają głęboko i rozprzestrzeniają się szeroko w ziemi, tak samo naród libański jest rozproszony po całym świecie, ale pozostaje zjednoczony dzięki trwałej sile i ponadczasowemu dziedzictwu swojej ojczyzny. Wasza obecność tutaj i na całym świecie wzbogaca świat o wasze wielowiekowe dziedzictwo, ale stanowi również powołanie. W coraz bardziej powiązanym świecie jesteście wezwani do bycia budowniczymi pokoju: do przeciwstawiania się nietolerancji, przezwyciężania przemocy i eliminowania wykluczenia, oświecając drogę ku sprawiedliwości i zgodzie dla wszystkich poprzez świadectwo waszej wiary.

Drodzy bracia i siostry, każdego roku, 25 marca, w święto narodowe waszego kraju, gromadzicie się, aby czcić Maryję, Panią Libanu, czczoną w sanktuarium w Harissie, które zdobi Jej imponująca statua z rozpostartymi ramionami, obejmującymi cały naród libański. Niech to pełne miłości i macierzyńskie objęcie Maryi Panny, Matki Jezusa i Królowej Pokoju, prowadzi każdego z was, aby w waszej ojczyźnie, na całym Bliskim Wschodzie i na całym świecie dar pojednania i pokojowego współistnienia mógł płynąć jak „zdrój wód żywych spływających z Libanu” (por. Pnp 4, 15) Niech one niosą wszystkim nadzieję i jedność. Shukran! [Dziękuję!]

_________________________________________ 

[1] Audiencja generalna,  Katecheza z okazji 60. rocznicy soborowej Deklaracji „Nostra aetate” (29 października 2025).